تحلیل آنالیست پر آوازه آمریکائی از معادله قدرت بین ایران و آمریکا و اسرائیل

 تحلیل آنالیست پر آوازه آمریکائی از معادله قدرت بین ایران و آمریکا و اسرائیل

---

رابرت بیر (Robert Baer) یکی از مامورین ارشد سابق سی آی ا و یکی از مشهورترین آنالیست های آمریکائی در مصاحبه ای با خبرگزاری IPS که توسط امید معماریان انجام شده تحلیل بسیار جالب و جذابی را در ارتباط با سیاست های جدید آمریکا در ارتباط با ایران و منطقه ارائه می دهد.

برکلی - کالیفرنیا- ٢٣ ژانویه(IPS) : بر اساس نظر روبرت بیر یکی از مامورین ارشد سی آی ا و نویسنده کتاب "شیطانی که می شناسم: معامله با ابر قدرتی جدید به نام ایران" اوباما نیز همچنان از طرف اسرائیل در مورد حمله به تاسیسات اتمی ایران زیر فشار دائمی خواهد بود و این موضوع با مسائل غزه و لبنان گره خوره است. 

در ادامه شرح این مصاحبه را می توانید مطالعه کنید:



IPS: برخی از مفسران معتقد هستند که حمله اسرائیل به حماس در غزه بعد از ٢ سال از جنگ ٣۴ روزه بین اسرائیل و لبنان قسمتی از یک پروژه بزرگتر است که نهایتا به حمله به تاسیسات اتمی ایران منجر می شود. آیا اسرائیل در این راه قدم خواهد گذاشت؟
RB: خیر، من فکر می کنم این مسئله کاملا از نظر نظامی غیر قابل توجیه باشد. این موضوع غیر قابل اجراست.
IPS: چرا عملی نیست؟
RB: خوب ما می دانیم در صورت وقوع چنین حمله ای از سوی اسرائیل، ایران نیز به عکس العمل در خلیج فارس دست خواهد زد. ایران مانند حماس تنها به عملیات منطقه ای و محلی اکتفا نخواهد کرد بلکه اقدامات ایران فرا منطقه ای و یا به عبارتی بین المللی خواهد بود. ایرانیان گزینه دیگری نخواهند داشت این تنها قدرت بازدارندگی ایرانیان است. در ایران این مسئله خیلی حائز اهمیت است که از درسهای گذشته استفاده شود. به عنوان مثال اگر شما به تارنمای سپاه پاسدارانبروید مواردی که ایرانیان در طول جنگ با عراق آموخته اند را می توانید مشاهده کنید. ایرانیان به این مطلب پی برده اند که در مقابل آمریکا نمی توانند با روشهای متعارف به پیروزی برسند بنابراین آنها به روش دوم یعنی جنگ های نامتقارن و مبارزات چریکی روی آورده اند که بسیار موثر است.

می دانیم که برخی از بهترین مغزهای ایرانی جذب سپاه پاسداران شده اند. این افراد الزاما افراد فناتیک مذهبی هم نیستند. بر اساس تجربیات شخصی که من در این زمینه بدست آورده ام این افراد احتمالا برترین و قابلترین نیروهای امنیتی، پارتیزانی و متفکران سیاسی در سطح خاورمیانه اند حتی اگر اسرائیل و اردن را نیز به حساب بیاوریم. آنها در هیچ یک از تعاریف سیاسی در ایران نمی گنجند.
IPS: آیا حمله محدود اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران نیز خارج از دستور کار است؟ به ویژه با توجه به مطلب اخیری که نیویورک تایمز سال گذشته منتشر کرد که بر اساس آن رهبران اسرائیل از پرزیدنت بوش خواسته بودند که به ایران حمله کند هر چند که بوش این درخواست را رد کرده بود.
RB: این مطلب کاملا منتفی است. حتی بوش نیز آنرا درک کرد. دلیل این امر نیز این است که به نوعی تعادل قدرت در خاورمیانه بین ایران و آمریکا وجود دارد. منظور من از این مطلب، تعادل در تعداد تانک ها، هواپیماهای نظامی و یا زیردریایی ها نیست بلکه قصدم نوعی تعادل در انحصاری بودن بکارگیری خشونت است.

ما می توانیم تهران را بمباران کنیم ولی چه سودی عاید ما خواهد شد؟ هیچ. همانند بمباران مجتمع سازمان ملل در نوار غزه توسط اسرائیل. اسرائیل از این بمباران ها چه نفعی برد؟ هیچ. بله آنها می توانند همه چیز را نابود کنند ولی چه فایده ای خواهد داشت؟ حماس همچنان وجود دارد.

شما می توانید تمام تاسیسات اتمی ایران را در ظرف دو هفته نابود کنید ولی ایران همچنان وجود خواهد داشت. ایران همچنان این توانایی را خواهد داشت که اهداف خود را دنبال کند و حتی ممکن است بعد از این مناقشات با ایرانی قوی تر مواجه شویم. قدرت ایران عنصر اقتصاد را در درون خود دارد با این همه تغییر قیمت نفت هیچ تاثیری بر روی تصمیمات سیاسی ایران نخواهد داشت. کمکهای مالی به حماس و حزب الله مسائلی کاملا فرا اقتصادی است. باین ترتیب که حتی اگر قیمت نفت به زیر بشکه ای ١٠ دلار نیز سقوط کند باز هم سران حکومت ایران خواهند توانست که به حمایتهای مالی خود از حماس و حزب الله ادامه دهند.

IPS: اوباما بارها تکرار کرده است که با رهبران ایران وارد مذاکره خواهد شد و تغییراتی را وارد سیاستهای خارجی آمریکا خواهد کرد. حضور دنیس راس به عنوان یک مشاور کلیدی در مورد مسائل ایران چه کمکی در این زمینه خواهد کرد؟

RB: مهمترین نکته در مورد دنیس راس این است که اسرائیلیها با او احساس راحتی می کنند. اگر قرار بشود باب گفتگویی با ایران باز شود اسرائیلیها مطمئن هستند که دنیس راس به آنها خیانت نخواهد کرد. اسرائیل سالها دنیس راس را مورد آزمایش قرار داده است. او یک یهودی است و با اسرائیلیها صادق است. دنیس راس با پروژه های اسرائیلی ها همگام است حتی با غیرعقلانی ترین آنها! اگر امکان گفتگو با ایران مطرح شود با وجود دنیس راس دولت اسرائیل مطمئن خواهد بود که منافع آنها در نظر گرفته خواهد شد. اگر اوباما کس دیگری را به جز دنیس راس برای احراز این سمت انتخاب می کرد، مثلا یک پروفسور از هاروارد که مورد قبول دولت اسرائیل نبود، او به سرعت توسط اسرائیل حذف می گردید و عواقب سیاسی زیادی نیز به همراه داشت.

IPS: با توجه به مواضع راس در مورد برخی از مسائل اساسی در خاورمیانه و به ویژه مسائل ایران در یک دهه گذشته چگونه اوباما خواهد توانست که سیاست خارجی جدیدی را در منطقه اجرا کند؟
RB: اوباما برای اینکه بتواند تمام این موضوعات را به صورتی منطقی پیش ببرد به حمایت و پشتیبانی حزب دموکرات نیاز دارد به همین دلیل است که اوباما افرادی مثل دنیس راس و دنی بلر (Danny Blair) مدیر امنیت ملی را برگزیده است. اوباما نمی تواند افراد ناشناس را انتخاب کند و باین ترتیب خود را در مقابل حزب دموکرات قرار دهد. در این شرایط اگر روزنه ای برای گفتگو با ایران باز شود احتمال چشم پوشی اسرائیل وجود خواهد داشت. در سیاست خارجی آمریکا شما نمی توانید هیچ تصمیمی بدون موافقت اسرائیل در مورد خاورمیانه بگیرید. غیرممکن است. من نمی توانم کشوری را در تاریخ بیاد آورم که این چنین به یک کشور کوچکتر از خود وابسته باشد چه رسد به آنکه آن کشور یک ابرقدرت هم باشد!

IPS: دلیل این امر چیست؟
RB: به شهر نیویورک نگاه کنید. به روزنامه های مهم نگاه کنید. تمام آنها برنامه های صهیونیستی در دستور کارشان است. من یهودی نیستم و هیچ توجهی هم به اسرائیل ندارم همچنین ضد یهود هم نیستم اما این واقعیت است. یک بار به ناشرم پیشنهاد دادم که کتابی در مورد اسرائیل بنویسم. او گفت: فراموش کن اینجا (آمریکا) نمی توانی در مورد واقعیات اسرائیل بنویسی! تنها جایی که می توان در مورد حقایق اسرائیل صحبت کرد در خود اسرائیل می باشد. آنها چیزهایی به تو خواهند گفت که هیچ گاه در آمریکا آنها را نشنیده ای.

IPS: می شود مثالی بیاورید؟
RB: به عنوان نمونه چرا مردم غزه تا این حد غمگین هستند؟ اگر شما هم مجبور باشید در زندان زندگی کنید ناراحت نخواهید بود؟ شما هیچگاه این مطالب را در نیویورک تایمز نخواهید خواند.

IPS: تاثیر مناقشات غزه بر روی روابط ایران و اسرائیل و آمریکا چگونه خواهد بود؟ آیا حملات اخیر باعث نابودی کامل حماس شده است؟
RB: خیر، غیرممکن است. حماس یک اندیشه است. حماس یک سازمان نیست. حماس نوعی تفکر است. اسرائیل تنها قادر است با بیرون راندن تمام ۵/١ میلیون نفر به مصر غزه را مطیع خود کند. اسرائیل می تواند تمام رهبران حماس را کشته و ١٠٠٠٠ نفر را در زندان حبس کند ولی باز حماس از پس تمام این فشارها قوی تر از قبل سر در خواهد آورد. در این میان بازنده سازمان الفتح خواهد بود.

IPS: خصوصیات و ویژگیهای اصلی و قابل توجه حماس و حزب الله از نظر نظامی و سیاسی چیست؟
RB: آنها تعریف جدیدی از جنگ در جغرافیا ارائه داده اند. این واقعیت که حزب الله خود را در غارها پنهان کرده است و در عین حال از فیبر نوری برای ارتباطات خود استفاده می کند اوج ترکیب نوعی از پیچیدگی با روشهای ابتدائی جنگی است. به غیر از حزب الله چه نیروی نظامی دیگری را سراغ دارید که از فیبر نوری استفاده می کند؟ بدلیل استفاده از کابل های فیبر نوری نمی توان مکالمات آنان را تحت شنود قرار داد. شما نگاه کنید رهبر حزب الله حسن نصر الله تعریف نوینی از سیاستهای اسلامی ارائه کرده است . او خواهان اتحاد با مسیحیان است و بن لادن خواهان قتل عام مسیحیان است. نصرالله با نگرشی متفاوت آنان را به عنوان یک متحد می نگرد. 

ترجمه  : شادناز رجبی 

بدون شرح بدون شرح بدون شرح

بدون شرح

مردم. ايراني ها مردمي شهري هستند، اما عرب ها نيستند. ايراني ها از نظر ذهني خيلي غربي تر هستتد از اعراب. به نحوي که من فکر مي کنم ايران و آمريکا متحدان

مردم ایران به غرب نزدیکند

مسوول سابق سيا در خاورميانه در مصاحبه با روز: - سه شنبه 1 بهمن 1387 [2009.01.20]

رابرت بائر، افسر ارشد واحد عمليات سازمان "سيا" در منطقه خاورميانه در مقطعي حساس، يعني از 1355 تا 1376 (1976 تا 1997) بوده است. وي در سال 1997 از سازمان سيا استعفا کرده و از مدتي پيش، يکي از خبرسازترين چهره هاي رسانه اي منتقد دولت بوش بوده است. محور اصلي انتقادات بائر به دولت بوش، که در هفته هاي اخير مورد استقبال و نقل قول گسترده رسانه هاي هوادار دولت در ايران نيز قرار گرفته، به سياست هاي واشنگتن در مورد ايران بوده است. وي در گفت و گوي اختصاصي با "روز" تاکيد مي کند که واشنگتن به جاي رويارويي با ايران، بايد در تلاش براي ائتلاف با اين کشور و جايگزيني آن با متحدين عرب خود در منطفه باشد. بائر يکي از کساني است که در ماجراي "ايران کنترا" دخالت مستقيم داشته و از نزديک نظاره گر تحولات پشت پرده ميان ايران و امريکا در سال هاي قبل و بعد از انقلاب بوده است. به مناسبت فرا رسيدن مراسم تحليف رييس جمهور جديد آمريکا، با وي در مورد آزادي گروگان هاي آمريکايي در ايران (درست 20 دقيقه پس از مراسم تحليف رونالد ريگان) و کمکي که اين واقعه، در سه دهه پيش به روي کار آمدن جمهوري خواهان در ايالات متحده کرد، گفت و گو کرده ايم. بدون هر گونه قضاوت در مورد ماهيت اظهارات بائر، مصاحبه با وي را مي خوانيم.

سه شنبه باراک اوباما به عنوان رييس جمهوري آينده آمريکا سوگند مي خورد. حدود سه دهه پيش ايران با به تاخير انداختن آزادي گروگان ها تا زمان بعد از انتخابات آمريکا، عملا نقشي اصلي را در شکست جيمي کارتر در انتخابات رياست جمهوري سال 1980 بازي کرد، ماجرايي که بعدها، به "سورپريز اکتبر" معروف شد. آيا شما به اين فرضيه معتقديد که به تعويق انداختن آزادي گروگان ها، نتيجه توافقي ميان جمهوري خواهان آمريکا و جناح هايي در ايران بود؟

فکر نمي کنم چنين چيزي رخ داده باشد. من آن زمان، مدت زمان زيادي را در پاريس سپري کردم و قرار بود ملاقات هايي بين جمهوري خواهان و مقامات ايراني در هتل رافائل پاريس صورت بگيرد. من به صورت خصوصي در اين هتل اتاق رزور کرده بودم. اما چنين اتفاقي نيفتاد. فکر مي کنم کساني که چنين فرضيه اي را مطرح کرده اند تصوير بزرگتري از حد و اندازه آنچه واقع شده مي سازد. در تهران تصميم بر اين بود که گروگان ها پيش از انتخابات آمريکا آزاد نشوند. درست مانند ماجراي" ايران کنترا" که يک تصميم کاملا داخلي بود: افرادي در ايران بودند که اطلاعات مربوط به ماجراي ايران کنترا را دراختيار روزنامه الشراع گذاشتند [که منجر به افشاي ارسال اسلحه براي ايران و متوقف شدن ماجرا شد] و اين ربطي به سياست آمريکا نداشت. اين در کل تلاشي بود از سوي بخشي از سپاه پاسداران براي کاهش دادن نفوذ رفسنجاني. ايراني ها به آمريکا اعتماد ندارند، چه جمهوري خواه چه دموکرات. اينکه کسي بخواهد در تهران بر روي انتخابات آمريکا تاثيري بگذارد عملا با مانعي مهم مواجه است و آن اين که هيچ کس در ايران نيست که به هيچ سياستمداري از آمريکا براي اجراي چنين طرحي اعتماد داشته باشد.

در ماجراي ايران کنترا، چرا دولت ريگان تصميم گرفت به ايران اسلحه بفروشد؟ 

من بخشي از ماجراي ايران کنترا بودم و دراين زمينه با اوليور نورث [هماهنگ کننده ارسال سلاح به تهران] همکاري کردم. پيش از هر چيز، اين موضوع ايران کنترا، از همان آغاز علمياتي اسراييلي بود. هدف اسراييلي ها مسلح کردن ايراني بود براي مقابله با عراقي ها. در آن زمان تنها چيزي که براي اسراييل اهميت داشت مهار عراق بود؛ ايران براي آنها اهميتي نداشت. براي اين هدف بود که ماجراي ايران کنترا اتفاق افتاد. اسراييلي ها همچنين مي خواستند با اين معامله پول بسازند.

با توجه به مشکلاتي که در روابط ايران وآمريکا وبه تبع آن اسراييل شکل گرفته بود چگونه چنين توافقي امکان پذيربود؟ 

من هيچ دشواري و مشکلي در اين زمينه نمي بينم. دراين زمينه مهمترين موضوع، دشمني اسراييلي ها نسبت به اعراب بود. همچنين دشمني ايراني ها با دولت هاي عربي. فکر مي کنم در نهايت - اگر بتوانيم موضوع فلسطين را حل کنيم- بهترين اتحاد در منطقه خاورميانه اتحاد بين اسراييل وتهران است.

چرا چنين اتحادي بهترين گزينه است؟ 

خوب نگاه کنيد به جغرافياي منطقه. نگاه کنيد به ويژگي هاي مردم. ايراني ها مردمي شهري هستند، اما عرب ها نيستند. ايراني ها از نظر ذهني خيلي غربي تر هستتد از اعراب. به نحوي که من فکر مي کنم ايران و آمريکا متحدان طبيعي در منطقه هستند. خيلي ساده است، به خاطر سطح آموزش ايراني ها و اين که ايراني ريشه هند و اروپايي دارند. اگر شما تصميم داشته باشيد که مساله خاورميانه را حل کنيد، راه حل از اتحاد بين اسراييل و ايران در مي آيد که البته به ضرر دولت هاي عرب است. اين اتحاد، دولت هاي عرب را از هرچيز ديگري بيشتر مي ترساند. مثلت واشنگتن، تهران وتل آويو کابوس دولت هاي عربي به شمار مي رود. شما وقتي دقيق نگاه کنيد، اوباما نمي تواند هنگامي که قدرت را درست گرفت هم در عراق بجنگد، هم با ايران بجنگد يا آن را تحريم کند، هم با فلسطيني ها بجنگد و هم با آنچه در مصر اتفاق مي افتد کنار بيايد. ايالات متحده بايد درگيري اش رابه يک جبهه محدود کند و اين بستگي زيادي به تهران دارد که بخواهد در اين زمينه کاري انجام بدهد يا نه. تهران ممکن است به سادگي بگويد که ما نمي توانيم در مورد غزه و يا کرانه غربي رود اردن کنار بياييم. ممکن است بگويند هويت اسلامي ما از علاپق استراتژيک ما مهم تر است. من به اندازه کافي در موردتصميم تهران نمي دانم که چه اتفاقي خواهد افتاد و اينکه اتفاقي که آنجا مي افتد استراتژيک است؟ يا بر اساس علاپق اسلامي؟ و شما بايد عمري را در تهران صرف کرده باشيد تا بتوانيد متوجه اين موضوع شويد.

آيا در آمريکا تمايلي وجود نداشته است که برروي معامله انتخاباتي احتمالي با ايران در سال 80 به نحوي سرپوش گذاشته شود؟ 

اگر سورپرايز اکتبري مي خواست وجود داشته باشد فکر نمي کنم امکان ناپذير بود، اما حتما بايد از طريق کانال هاي غيررسمي انجام مي شد، يعني مثلا از طريق وابسته هاي بازرگاني ريگان انجام مي شد. ممکن است به نوعي دولت را دور زده باشند، اين را من نمي دانم، اما اين بخشي از سياست رسمي نبود. هيچ ردپاي رسمي دراين زمينه وجود ندارد. بنابراين آنچه ريگان يا يکي از افرادش مي توانسته انجام بدهد اين بوده که مامور سري بفرستد بدون هيچ نامه و يا چيزديگري به سمت ايراني ها تا آنها را متقاعد کند که در ازاي تاخير در آزادي گروگان ها آنها ممکن است چيز بيشتري دستشان بيايد. البته من نه مي توانم اين موضوع را تاييد کنم و نه تکذيب.

درجلسه اي در مجلس ايران در اکتبر ۱۹۸۰ که قرار بود طي آن در خصوص آزادي گروگان ها تصميم گيري شود، نمايندگاني که مخالف آزادي گروگان ها بودند، و البته اقليت را دراختيارداشتند، از حضور درصحن علني مجلس خودداري کردند تا با ابستروکسيون آزادي گروگان هاي آمريکايي را به تعويق بياندازند. آيا اين مي توانسته تنها يک اتفاق باشد؟ يا آزادي گروگان ها تنها بيست دقيقه بعد از انجام مراسم تحليف رياست جمهوري ريگان؟ 

نه، فکر نمي کنم که اين تنها يک اتفاق بود. فکر مي کنم اين موضوع براي ايران مهم است که بخواهد چنين نفوذي در انتخابات آمريکا داشته باشد. چرا که اگر ايراني بتوانند ادعا کنند که عامل شکست کارتر بوده اند براي اعتبار ايران مهم است. براي ايران مهم است که يک بازيگر بين المللي باشد. 
به نظرم اين امکان وجود دارد که اقدام ايران، يک تصميم يک طرفه بوده باشد که طي ان تهران مي خواسته بگويد اگر بخواهيد با ما بازي بکيند بايد هزينه اش را بپردازيد. موضوع چنين پيامي، مي تواند گروگان ها باشد، يا لبنان باشد. والبته اين يک سياست زيرکانه است. چنانکه در مورد بوش ديديم. ايراني ها گفتند که اگر به ما دست اندازي کنيد اتفاق بدي براي شما در جايي از دنيا خواهد افتاد. درعمل سياست بسيار موفقي هم از آب درآمد و شما ديديد که جورج بوش نتوانست هزينه انجام دادن کاري عليه ايران را بپردازد.

گذشته از تعدادي از سياستمداران امريکايي و ايراني مدافع تئوري سورپرايز اکتبر، دستگاه اطلاعاتي روسيه در سال ۱۹۹۳ در جواب به درخواست اطلاعات از سوي کنگره، بر وجود معامله اي محرمانه ميان ستاد انتخاباتي ريگان و برخي جناح هاي حکومت در ايران براي به تاخير انداختن ازادي گروگان ها تا زمان بعد از انتخابات 1980 آمريکا تاکيد کرد. نظرتان در اين مورد چيست؟ 

من هميشه دوست دارم بدانم که آيا سياستمداران ذکر شده اظهاراتشان را به خاطر ملاحظات سياست داخلي انجام داده اند يانه؟ نمي دانم. معتقدم معامله اي که به آن اشاره مي کنيد توسط مقامات رسمي در ايالات متحده انجام نشده است. اگرچه هميشه چنين چيزهايي به صورت محرمانه و پشت پرده رخ داده است. در زمان دولت کلينتون يا هر دولت ديگري که با آن کار کرده ام، قاعده اين بوده که اگر چيز حساسي وجود دارد، بايد به صورت محرمانه پيش برود.

و اين دقيقا به چه معنايي است؟ 

اين به اين معناست که شما در آمريکا بايد براي چنين معاملاتي کسي را پيدا کنيد که هم معتبر باشد و هم بتواند به کاخ سفيد دسترسي داشته باشد و هم آنکه هيچ سمت رسمي نداشته باشد. چرا که چيزي که شما واقعا نمي خواهيد رد پا به جاي گذاشتن و ثبت مدرک در هيچ جايي در دولت در خصوص اين ملاقات هاست. چرا که مدرک مي تواند با احضار به دادگاه همراه باشد و افراد را به دادگاه ببرد و يا در معرض تحقيق توسط کنگره قرار بدهد. و من راحت تر اين فرضيه را مي پذيرم اگر يک نفر از دولت ريگان جلو مي آمد و مي گفت بله چنين اتفاقي رخ داد، اما از از کانال هاي مخفي و غير رسمي. من تا کنون چنين چيزي را نشنيده ام. اما اگر سورپرايز اکتبري وجود داشت حداقل، آنها سازمان سيا را درجريان قرار ندادند.

آيا چيزي ناگفته در مورد ماجراي معامله اسلحه بين اسراييل وايران وجود دارد؟ 

فکر مي کنم تا کنون اين موضوع به خوبي باز شده است. منظورم البته رابطه اسراييلي ها با اين موضوع است. درحال حاضر هنوز تماس هايي بين تل آويو وتهران وجود دارد، مانند تماس هايي که بين نئوکان ها و تهران به صورت غيررسمي وجود داشت. يا مانند تماس هايي که بين تل آويو و دمشق وجود دارد. آنها نسبت به نگراني هاي هم آگاه هستند. 

آيا هيچ خاطره شخصي در خصوص ماجراهاي دهه 80 در ذهن داريد که تصور کنيد ممکن است براي خوانندگان ما ممکن است جالب به نظر برسد؟ 

در نزديکي هاي ماجراي ايران کنترا، يکي از کارهاي من اين بود که خلاصه اخبار واتفاقات و مساپل مهم را به اطلاع اليور نورث، در شوراي عالي امنيت ملي برسانم. به ياد دارم در آن زمان درخصوص حزب الدعوه در عراق و ديگر شخصيت هاي منطقه صحبت مي کردم و اينکه چه کساني طرفدارا اين افراد هستند و او متوجه هيچ کدام نبود و مثلا هيچگاه اسم حزب الدعوه را نشنيده بود. هيچ وقت اسم مالکي را هم نشنيده بود. موضوعي که همواره بعد از اين جلسات با خودم فکر مي کردم اين بود که سياست در آمريکا براساس اطلاعات نيست، بلکه بر اساس ايدئولوژي است، حال چه حزب دموکرات بر سر کار باشد، چه حزب جمهوري خواه.

تاثير چنين نوع نگاهي به سياست- يعني غلبه ايدئولوژي بر اطلاعات- چيست؟ 

ايالات متحده مانند يک دايناسور است با دمي بسيار بزرگ که هر کاري مي خواهد انجام بدهد صدمه زيادي وارد مي کند. اين يک حقيقت است که مردم در اين کشور مطالعه نمي کنند و فکر نمي کنند در مورد مشکلاتشان که بايد از طريق اطلاعات و فاکت هاي مشخص حل شود. اما وقتي ثروت و پول کشور تمام شود، بالاخره مردم بايد با اين حقيقت مواجه شوند!

و سوال آخر: آيا معامله اسلحهميان ايران و آمريکا در دهه 80 نشان دهنده اين نيست که در بين حاکمان تهران ديدگاهي پراگماتيستي وجود دارد در مورد اينکه چه مصالحه اي به نفع آنان است؟ 

اين موضوع مهمي است. اگر شما درتهران باشيد و به مبارک درمصر نگاه کنيد مي بينيد که او در کشتن مسلمانان ديگر به نوعي شريک است. منظورم اين است که اين يک پيام ايدئولوژيک بسيار مهم است براي تهران که اعراب نمي توانند از فلسطيني ها حمايت کنند. ايران مي گويد که حداقل ما داريم سعي مي کنيم از حماس و حزب الله حمايت کنيم. يا حداقل سعي مي کنيم از مردم لبنان و فلسطين حفاظت کنيم، اما شما دولت هاي عرب خودتان را به آمريکا فروخته ايد، و اين موضوع خيلي با واقعيت نزديک است. عربستان سعوي چه کاري براي حماس انجام داده است؟ کويت چه کاري براي حماس انجام داده است؟ هيچ چيز. مصر چطور؟ چرا آنها رابطه خود را با اسراييل قطع نکرده اند؟ اردن چه کار کرده است؟ هيچ. خوب اگر شما درتهران باشيد، طبعتا مي خواهيد از اين موضوع استفاده کنيد و بگوييد ما حداقل تلاش خود را مي کنيم که حمايت کنيم، در عين حالي که اسراييل را هم به رسميت نمي شناسيم. ما کمک در اختيار حماس وحزب الله قرار مي دهيم. اين يک امتياز بزرگ براي ايران است. آنها بر ملاحظات قبيله اي فاپق آمده اند با گفتن اين که ما مسلمانان واقعي هستيم چرا که تلاش مي کنيم از اسلام حفاظت کنيم. اما در کل، تاکيد مي کنم که ايران به ايالات متحده واسراييل براي گسترش نفوذ خودش درمنطقه خاورميانه نياز دارد. به اين ترتيب ما در آينده شاهد ايراني خواهيم بود که قوي تراز هر زمان ديگري طي چندصدسال گذشته بوده است. 

Check out 4Visit.com سوتی مردم تهران

Hi,

I want you to take a look at: 4Visit.com   سوتی مردم تهران 

اوباما + آمريكا = شوروي

اوباما + آمريكا = شوروي

ويليام نورمن گريگ*

مترجم: محسن رنجبر

«جنون»، بر يك تعريف متداول، به شرايطي اطلاق مي‌شود كه نشانه آن، عادت به انجام مكرر يك كار دقيقا يكسان،‌ براي دستيابي به نتيجه‌اي متفاوت است. اختلال ديگري كه رابطه نزديكي با جنون دارد، «خودبزرگ‌بيني» است و از نشانه‌هاي مهم آن، اين عقيده خودستايانه است مبني بر آن كه فرد يك استثناي خدايي و قدسي است و مي‌تواند اسباب وقوع آن نتيجه متفاوت را فراهم آورد.

اگر خودبزرگ‌بيني در رابطه با امور شخصي و خصوصي باشد، اگرچه وضعيت رقت‌انگيزي را به وجود مي‌آورد اما زياني براي ديگران ندارد. ولي اگر با قدرت سياسي همراه شود، به عامل بروز رخدادهاي اجتماعي عظيمي تبديل مي‌شود كه جوامع را به نابودي كشانده و ده‌ها ميليون نفر را به كام مرگ مي‌كشاند.

باراك اوباما به نوع حاد اين بيماري دچار است.

آقاي اوباما ويژگي‌هاي دوست‌داشتني بسياري دارد. تا آن جا كه گزارشات عمومي نشان مي‌دهند، او از لحاظ شخصي، رفتاري صميمانه و مودبانه دارد. اين خصلت‌ها دقيقا برخلاف تهديدها و ارعاب‌هاي سطحي و پيش‌بيني نشده‌اي هستند كه مورد علاقه نادان كوچك و تحليل رفته‌اي كه هم‌اكنون ساكن كاخ سفيد است،‌ مي‌باشند.

به نظر مي‌رسد كه اوباما، همسري فداكار و پدري استثنايي براي دختران دوست‌داشتني‌اش باشد. اين‌ها خصوصياتي هستند كه كاملا با ويژگي‌هاي آخرين رييس‌جمهور دموكرات مغايرت دارند.

او فردي فوق‌العاده منظم و نويسنده‌اي قابل احترام است و براي عبور از موانع به خوبي تلاش مي‌كند. اگر آقاي اوباما، يا درست‌تر بگوييم دولتي كه وي رياست آن را به عهده خواهد داشت، بتواند به يك‌دهم قدرتي كه در پي آن است دست يابد، احتمالا چه به طور غيرمستقيم و از طريق محروميت‌هاي حاصل از برنامه‌ريزي متمركز در اقتصاد، و چه از طريق به كارگيري مستقيم نيروي مهلكي كه چنين اقتصادهايي بر پايه آن قرار دارند، بسياري از ما را به نابودي خواهد كشاند.

اوباما، انسان نسبتا باهوشي است. يك نفر كه اوباما به او احترام مي‌گذارد- اگر فرض كنيم كه فردي وجود داشته باشد كه آن قدر براي اوباما محترم باشد كه شايسته توجه او بوده و بتواند اشتباهاتش را به او متذكر شود. - بايد از او اين سوال را بپرسد و وي را مجبور به پاسخ كند كه اگر كليد دستيابي به رفاه و آسايش، اقتصادي است كه به گونه‌اي متمركز برنامه‌ريزي شده و از پول بي‌پشتوانه تغذيه كند، چرا زيمبابوه ثروتمندترين كشور تاريخ نيست؟

آقاي اوباما هنوز به عنوان رييس‌جمهور منصوب نشده است و همچنان در حال انجام آخرين اصلاحات در برنامه عظيمي به عنوان «محرك اقتصادي» است، كه نتيجه آن دولتي شدن كل اقتصاد آمريكا خواهد بود. اوباما و دوستانش نشان داده‌اند كه براي رسيدن به اين هدف، به تعداد صفرهايي كه به بدهي‌هاي كشور مي‌افزايند اهميتي نمي‌دهند.

بين «محركي» كه بوش كوچك اعمال كرد و نوعي از آن كه باراك فقير (خداوند او را بيامرزد) پيش‌بيني كرده است، تفاوت مهم و قابل ملاحظه‌اي وجود دارد.

بوش و گرين‌اسپن، چك‌هاي «بازپرداخت ماليات» براي مصرف‌كننده‌هاي آمريكايي ارسال كردند و كشور را غرق در «نقدينگي» ساختند، كه سبب شد همه هر طوري كه دوست داشتند هزينه كنند.

در عين حال، اوباما و برنانكي ترجيح مي‌دهند كه اولويت‌هاي هزينه‌ها را از طرف جامعه تعيين كنند. آن گونه كه شيكاكو تريبون مي‌نويسد: «در سال‌هاي اخير، گاهي اوقات ميزان بسته‌هاي محرك فدرال به اندازه‌اي بود كه با هدف بالا بردن هزينه‌هاي مصرف‌كننده‌ها، به آن‌ها مبالغي داده مي‌شد. تيم انتقالي اوباما در پي ايجاد بسته‌اي است كه ضمن تطابق با ايده‌هاي سياستي بيان شده توسط وي در مبارزات انتخاباتي، سريعا اشتغال مورد نياز را ايجاد كند».

دولت بوش، تنها در سه ماه گذشته، با حمايت چشم‌گير و آشكار جانشين خود، مقداري برابر با نصف توليد ناخالص داخلي آمريكا را براي نجات وال‌استريت اختصاص داده است.

گويا اوباما مي‌خواهد با قراردادن ديگر بخش‌هاي اقتصاد تحت كنترل طبقه سياسي، كه البته به صلاح خود ما نيز هست! اين روند را تا آخر پيش ببرد.

برنامه اين است كه افراد در پروژه‌هايي كه اوباما و همكاران دورانديش و پيشگام وي تعيين كرده‌اند، مشغول به كار شوند. يكي از مشاورين وي به «شيكاگوتريبون» گفته است كه اولويت‌هاي پروژه‌ها، «مشاغل سبز و تكنولوژي مراقبت‌هاي بهداشتي و زير ساخت‌ها» هستند.

در اين گزارش آمده است كه «مشاوران اوباما به طور خصوصي با تعدادي از گروه‌هاي علاقمند به بهبود اقتصادي به بحث و گفت‌وگو پرداخته‌اند»

«نيويورك تايمز» نوشته است كه طرح اوباما «يك سياست صنعتي نسبتا دولت‌محور خواهد بود كه در آن، قانونگذاران و مقامات دولتي، برنده‌ها و بازنده‌هاي پروژه‌هاي خصوصي را تعيين كرده و مقادير زيادي از پول پرداخت كنندگان ماليات را به آنها خواهند داد.» اين بار نيويورك تايمز بر خلاف عادت، نزديك به واقع صحبت كرده است.

واضح است كه يك پروژه خصوصي كه پرداخت‌هاي ماليات دهنده‌ها به آن اختصاص يابد، ديگر يك برنامه دولتي به حساب مي‌آيد.

البته اين روش در دوره بوش «خصوصي‌سازي» ناميده مي‌شد، واژه زيركانه و نادرستي كه حقيقت را به خوبي وارونه مي‌كند. چه كسي مي‌داند كه براي توضيح چنين روندي در دولت اوباما، چه واژه جديدي ساخته خواهد شد. اما اصل مطلب اين است كه در دولت بوش، شديدترين افزايش در ميزان كنترل‌هاي دولتي درتاريخ اقتصاد آمريكا به وقوع پيوست، در همين راستا، اوباما قول داده است كه تمامي بازمانده‌ها و بقاياي اقتصاد آزاد را كه بوش احتمالا از قلم انداخته است، تحت نظارت خود درآورد.

اوباما در‌حال تحميل شرايط نجات و ادامه حيات بر صنايع مشكل داري است، كه از ترس ركود در حال ظهور، به دنبال كمك‌هاي دولت هستند. وي در كنفرانس مطبوعاتي 7 دسامبر به راحتي و بي‌هيچ مشكلي به بيان انتظارات خود از صنعت اتومبيل‌هاي همخوان با محيط‌زيست، ضمن كاهش شديد در پرداخت به مديران، پرداخت.

اگر چه بايد پذيرفت كه مشكلي كه مديران رده بالاي صنعت اتومبيل‌سازي با آن روبه‌رو هستند، چندان كاهش نخواهد يافت، اما مي‌بايست در خاطر داشته باشيم كه اوباما و همراهانش دست از سر اين جماعت بي‌عاطفه و بي‌احساس برنخواهد داشت. دقيقا به همان طريقي كه آنها از اهرم بخشش و صدقه دولت براي هماهنگ ساختن صنعت اتومبيل با طرح خود استفاده خواهند كرد. از ابزارهايي مشابه و به احتمال زياد شديدتر و سخت‌تر استفاده خواهند نمود تا همه را وادار به اطاعت از طرح‌هايشان كنند.

براي درك گسترده طرح‌هاي اوباما، مفيد است كه گاهي گاف او را در مبارزات انتخاباتيش به ياد آوريم.(البته «گاف»، شاهد و نمونه‌اي است كه سياستمدار، در آن نيات خود را صاف و پوست كنده بر ملا مي‌كند). اوباما در سخنراني كه در رزنبرك در ايالت اورگون ايراد كرد، چنين گفت: «نمي‌توانيم بر SUVهاي خود سوار شده و هر اندازه كه دوست داريم، بخوريم و هميشه دماي خانه‌هايمان را در 72 درجه نگه‌داريم... و بعد هم انتظار داشته باشيم كه ديگر كشورها با ما موافقت داشته باشند.»

اوباما نه تنها به دنبال كنترل ابزارهاي توليد است، بلكه مي‌خواهد مصرف فردي را نيز تحت كنترل خود درآورد تا بدين طريق، جامعه را وادار به پيروي از طرح خود درباره جامعه بهتر كند. او تنها به دگرگوني صنعت خودروسازي رضايت نخواهد داد، و درپي چيزي كمتر از بازسازي زندگي شخصي ما نيست. اين، حقيقت هولناك و نفرت‌انگيزي است كه پشت قول آرامش بخش او، مبني بر آن كه «رييس‌جمهور همه آمريكايي‌ها» خواهد بود، نهفته است، حال چه بخواهيم كه كسي به ما رياست كند و چه نخواهيم.

جورج دبليو بوش، به عنوان يك فعال آماتور در عرصه تجارت، به ورشكسته‌اي مشهور و سرشناس تبديل شد. باراك اوباما، تا آن‌جا كه مي‌توان از زندگي نامه‌اش كه به طرز بي‌سابقه‌اي مبهم است دريافت، هيچ‌گاه فعاليتي تجاري انجام نداده، با هيچ حقوق‌بگيري سروكار نداشته و هيچ فعاليت مشخصي در بخش توليد نداشته است، هيچ‌وقت قطره‌هاي عرق حاصل از كار خصوصي و فردي به پيشاني‌اش ننشسته يا استرسي كه براي شاغلاني كه به دنبال برآوردن نيازهاي مشتريان بوده و بايد خطر تعديل‌ها و ماليات‌بندي‌‌هاي دولت را پشت سر بگذارند، هيچ‌گاه به پيشاني او چين و چروكي نينداخته است.

در عين حال، اوباما ما را مطمئن مي‌سازد كه از ويژگي‌هاي اسرار‌آميزي برخوردار است او در يكي از آخرين اظهارات شكوه‌مند خود گفته است: «من داراي بينش تغيير هستم» كه وي را قادر مي‌سازد كه بتواند اقتصاد 16تريليون دلاري را هدايت كرده، اشتباهات گوناگوني كه انسان‌هاي كم‌اهميت‌تر و كوچك‌تر در مبادلات خصوصي‌شان مرتكب شده‌اند را تصحيح كرده و اقتصاد را براي پرداختن به آينده‌اي كه او و همكاران آگاهش، با اطمينان پيش‌بيني كرده‌اند، باز طراحي كند.

با توجه به قدرتي كه اوباما به گونه‌اي تلويحي و ضمني، براي خود مطالبه مي‌كند، جالب توجه‌ترين سوالي كه پيش مي‌آيد، اين نيست كه آيا او در هاوايي به دنيا آمده است يا در كنيا، بلكه اين پرسش است كه آيا تفكرات و نظرات بي‌عيب و نقصي دارد يا نه.اگر اوباما راجع به خرج‌كرد هزارها ميليارد دلار در پروژه‌هاي عمومي كنيزي جدي باشد، احتمالا چيزي بيش از يك احضاركننده روح نخواهد بود. چرا كه اگر اين هزينه‌ها صورت گيرند، برنامه‌هاي اوباما بايد قادر باشند كه پول بي‌ارزش را به پولي واقعي كه از ارزش واقعي برخوردار باشد، تبديل كنند. يا چنين اتفاقي خواهد افتاد، يا اين‌كه اوباما، بن‌برنانكي را موظف خواهد ساخت دستگاه‌هاي چاپ پول را با چنان سرعتي به كار گيرد كه بتوان روي سطح داغ‌شده‌شان، ژامبون سرخ كرد. اين حالت، ما را به ياد سناريوي زيمبابوه مي‌اندازد.

براي اغلب كساني كه درباره ابر تورم تحقيق كرده‌اند، مورد جمهوري وايمار، كه در آن، خريدارها توده‌هاي بزرگي از مارك‌هاي بي‌ارزش را در كيف يا در چرخ‌دستي با خود حمل مي‌كردند و دولت اسكناس‌هاي يك‌رو چاپ مي‌كرد، زيرا كه دستگاه‌هاي چاپ نمي‌توانستند جواب‌گوي كاهش ارزش پول باشند، بدترين حالت را به تصوير مي‌كشد. اما زيمبابوه، كشوري كه در آن، از اسكناس‌هاي 200ميليون دلاري استفاده مي‌شود و قيمت يك قرص نان، 2ميليون دلار است، از جمهوري وايمار پيشي گرفته است.

مردم اين كشور كه روزگاري توليدكننده اصلي محصولات كشاورزي در كل قاره آفريقا بود، با فلاكت‌ها و بدبختي‌هايي روبه‌رو هستند كه به واسطه وجود پول بدون پشتوانه و با برنامه‌ريزي متمركز ايجاد شده‌اند. در اين كشور قيمت ضروريات اساسي زندگي روزمره فراتر از سطح درآمد مردم است، كمبود مواد غذايي، مساله‌اي پيش افتاده است، به همين صورت، كمبود پول نيز امري عادي به حساب مي‌آيد. از آنجا كه دولت، محدوديت‌هاي خودسرانه و من درآوردي در برداشت‌هاي روزانه مردم اعمال مي‌كند، كار به جايي رسيده است كه برخي از ساكنان كشوري كه روزي، انبار غله قاره سياه به حساب مي‌آمد، با ولع، دل و جگر سگ يا مدفوع گاو مي‌خورند و هزاران كودك زيمبابوه‌اي جان خود را به خاطر ابتلا به وبا از دست مي‌دهند.

ابر تورم، سريع‌ترين و موثرترين راه براي تهي ساختن يك جامعه از فرهنگ و تمدن است. فرهنگ‌زدايي از زيمبابوه و بي‌تمدن كردن آن،‌ تنها آخرين مثال از اين دست است، اما آخرين آن نخواهد بود. كساني كه گرفتاري‌هاي اقتصادي را به وجود آورده‌اند، با علم به اين كه ابر تورم جهاني به مشكلات و مصائب زياد و مرگ‌ومير، در مقياسي غيرقابل تصور، منجر مي‌شود، شرايط بروز آن را به عمد ايجاد كرده‌اند. تام فيتنر پاتريك، استراتژيست تكنيكي ارشد سيتي‌گروپ، در «يادداشت مشاوره‌اي داخلي» كه به گونه‌اي محرمانه در اين بانك منتشر شده بود، نوشته است: «با توجه به دامنه كارهايي كه (روساي بانك‌هاي مركزي و اعضاي طبقه سياسي) انجام داده‌اند، جهان به وضعيت عادي خود بر نخواهد گشت». وقتي آب‌ها از آسياب‌ بيفتد،‌ يكي از اين دو حالت رخ خواهد داد، يا پولي كه اين‌ها به سيستم وارد كرده‌اند، يك شوك تورمي را به وجود خواهد آورد، يا اين كه چنين اتفاقي نخواهد افتاد، چرا كه تا همين حالا صدمات بسياري به وجود آمده است و شاهد ادامه روند وخامت مالي خواهيم بود، كه خود سبب بدتر شدن بيش‌تر وضعيت اقتصادي خواهد شد».

آمبروزي اوانس پريچارد، از London Telegraph ، در اظهارنظر خود درباره تحليل فيتنرپاتريك، مي‌گويد كه نتايج احتمالي كه وي پيش‌بيني مي‌كند شامل «مارپيچ نزولي به سوي ركود، اغتشاش‌ها و ناآرامي‌هاي داخلي و جنگ‌هاي احتمالي» مي‌شوند. همان طور كه فيتنر پاتريك خاطرنشان ساخته است. «خطر شورش‌هاي داخلي وجود دارد كه اين شورش‌ها با اعتصاب‌هاي عمومي شروع مي‌شوند، چرا كه مردم حس مي‌كنند از حقوق خود محروم شده‌اند» 

به ياد داشته باشيد كه اگر استراتژي كه فيتنرپاتريك شرح داده است، به نتيجه برسد، به يك «شوك تورمي» منجر خواهد شد كه به معناي فقير شدن مطلق و تمام و كمال همه كساني خواهد بود كه درآمدها، پس‌اندازها و سرمايه‌گذاري‌هاي آن‌ها، به دلار است. تنها نقطه ضعف در ارزيابي فيتنرپاتريك تمايز غلطي است كه ميان ركود عميق و مداوم از يك سو و ابر تورم از سوي ديگر قائل مي‌شود. به بركت دلسوزي‌ها و خدمات نخبگان در راس قدرت،‌ قرار است كه هر دوي اين‌ها را داشته باشيم. جورج دابليوبوش و دوستان صميمي‌اش، با به راه انداختن دو جنگ مطلقا ويرانگر كه تا حد زيادي قابل پيش‌گيري بودند و با ريخت و پاش‌ها و اسراف‌هاي داخلي غيرقابل پيش‌بيني، اقتصاد آمريكا را به زمين زدند. حال اوباما و دوستانش آماده‌اند كه آن را به شوره‌زاري تبديل كرده و براي يك نسل يا بيشتر،‌ خشك و باير سازند.

* نويسنده وبلاگ Pro Libertate

منبع: lewrockwe

آیا اوباما خود را برای آشتی با ایران آماده می کند؟

با آنکه انتشار کتاب لابی اسرائیل و سیاست خارجی آمریکا (The Israel Lobby and the U.S. Foreign Policy) که نخستین جرقه در حلقه آکادمیک آمریکا بود با حملات شدید جناحهای وابسته به لابی مزبور روبرو شد اما سدّ بتونی که پیرامون نیروهای حامی اسرائیل و سیاست ها و عملکردهای این کشور بر پا شده بود پس از چهار دهه شکاف برداشت. آنچه که استیفن والت (Stephen Walt) و جان میرشایمر (John Mearsheimer) اساتید دانشگاههای شیکاگو و هاروارد دست به آن زدند از آن نظر حائز اهمیت بود که برای نخستین بار یک تحقیق دانشگاهی با دریائی از اسناد و مدارک به جامعه آمریکا و جهان اعلام می کرد که سیاست خارجی آمریکا بنحو بی سابقه ای تحت نفوذ و تاثیر لابی اسرائیل است و بشکلی غیرقابل انکار نشان می داد که دولت و کنگره و سنای آمریکا از فکرانباره ها (Think Tanks)، سازمان های سیاسی، رسانه ها و افراد ثروتمند و موسسات و نهادهای تجاری وابسته به آن لابی خط و جهت می گیرند.

والت و میرشایمر در فرازی از کتاب جنجالی و تحقیقی مذکور می نویسند:

"(قاعدتا) منافع ملی آمریکا باید هدف اولیه در تعیین سیاست خارجی آمریکا باشد، در حالیکه ظرف چندین دهه گذشته و بخصوص از زمان جنگ شش روزه ١٩۶٧ محور مرکزی سیاست خارجی آمریکا را رابطه با اسرائیل تشکیل می داده است..... گروههای با منافع خاص دیگر هر یک توانسته اند تا حدودی سیاست خارجی آمریکا را در جهت اهداف خود هدایت کنند ولی هیچیک تا کنون نتوانسته اند سیاست خارجی آمریکا را در جهت خلاف منافع ملی (تا این حد) منحرف کرده و تازه در همان حال آمریکائیان را قانع کنند که منافع آمریکا و اسرائیل اساسا با همدیگر یکی هستند."

سیاست حمایت از اسرائیل به نظر دو پروفسور آمریکائی به ایجاد خشونت و درگیری در خاورمیانه منتهی گشته و نه تنها افکار عمومی را بر علیه آمریکا بسیج کرده بلکه امنیت ملی این کشور را نیز به مخاطره انداخته است. این نوع نگرش ظرف چند سال گذشته و بخصوص در دوران ریاست جمهوری جورج بوش بدلیل عملکرد فضاحت بار تیم بوش- چنی رفته رفته در محافل سیاسی آمریکا از نیروی بیشتری برخوردار گردید و حتی از حمایت یهودیان متنفذی مانند جورج سوروس، میلیاردر و فعال سیاسی آمریکائی برخوردار گردید تا آنجا که برخوردهای شدیدی بین سوروس و سازمان ایپک (AIPAC) که در خط مقدم جبهه لابی اسرائیل قرار دارد پدید آمد.

سوروس در مقاله ای تحت عنوان "اسرائیل، آمریکا و ایپک" که در سال ٢٠٠۷ منتشر گردید طی وارد کردن شدیدترین حملات به حکومت جورج بوش و ایپک نوشت: "حکومت بوش بار دیگر در جریان دست زدن به یک سیاست سراسر خطا در خاورمیانه است. این بار قضیه مربوط می شود به رابطه اسرائیل و فلسطینی ها. دولت بوش فعالانه از دولت اسرائیل برای عدم شناسائی یک دولت واحد فلسطینی که حماس در آن نقش داشته باشد حمایت می کند. گروهی که (منظور حماس) توسط وزارت امور خارجه در فهرست سازمان های تروریستی قرار گرفته است."

سوروس مردی بود که در جریان انتخابات آمریکا چون کوه پشت اوباما ایستاد و تشکیلات فوق لیبرال moveon.org که یکی از پرطرفدارترین سایت های سیاسی در جهان است باکمک های چند میلیون دلاری سوروس نقشی تعیین کننده را در پیروزی اوباما بر عهده گرفت.

به این ترتیب با انتخاب برک اوباما و طرح شعار محوری "تغییر" و نیز با توجه به نیروهائی که وی را حمایت می کردند و از همه مهمتر شکست کامل پروژه "قرن جدید آمریکائی" که طرح آن در سال ٢٠٠٠ و پیش از انتخاب جورج بوش برای تفوق بلامنازع آمریکا در قرن بیست و یکم ریخته شده بود امید آن می رفت که اوباما با تیمی با هدف تشنج زدائی در منطقه خاورمیانه بخصوص در ارتباط با مسئله فلسطین و نیز ایران راهی کاخ سفید شود.

نخستین جرقه ای که انسان را با تردیدهائی روبرو می کرد گزارشی بود که توسط فکرانباره "مرکز سیاست های دو حزبی" (Bipartisan Policy Center) منتشر شد و من طی مقاله ای از آن با عنوان "هشداری که در غوغای انتخابات آمریکا گم شد" یاد کردم. گزارش مزبور کمترین تفاوتی با سیاست های جورج بوش نداشت و فردی که هدایت پروژه مزبور را که از برجسته ترین متفکرین هر دو حزب بهره می گرفت بر عهده داشت کسی نبود مگر سوپر عقاب حامی اسرائیل، آقای دنیس راس.

آقای دنیس راس، بنیان گذار فکرانباره آمریکائی- اسرائیلی و بسیار پرنفوذ انستیتوی واشنگتنبرای سیاست های خاور نزدیک (Washington Institute for Near East Policy)است که عناد آشکاری با حکومت ایران دارد. انستیتوی واشنگتن که اصلا با حمایت مالییکی از قویترین گروههای لابی اسرائیل یعنی ایپک (AIPAC) در دهه ١۹۸٠ شکل گرفت وظیفه طراحی و جهت دهی به سیاست خارجی آمریکا به منظور حمایت همه جانبه از منافع اسرائیل را بر عهده دارد. انستیتوی واشنگتن در کنار فکرانباره انستیتوی آمریکن اینترپرایز و شخص دنیس راس نقش عمده ای در طراحی و به اجراء درآوردن حمله به عراق را بازی کرد. دنیس راس از آنچنان موقعیتی برخوردار است کهسخنرانی معروف برک اوباما که چند ماه پیش در محل ایپک ایراد شد و تعجب بسیاری از آنالیست ها را تا آنجا برانگیخت که سخنان وی را در ارتباط با ایران و در جهت حمایت از اسرائیل را حتی از جورج بوش نیز تندتر دانستند، همین شخص نگاشته بود. نگرانی وقتی جدیتر می شود که جیم لوب تحلیلگر برجسته آمریکائی از دنیس راس به عنوان کسی یاد می کند که نهایتا اوباما را به جنگ با ایران رهنمون خواهد شد.

از سوی دیگر از زمانی که زمزمه انتخاب هیلاری کلینتون به سمت وزیر امورخارجه بلند شد کسانی که به شعار "تغییر" آقای اوباما دلبسته بودند، نگران و مردد چشم به تحولات آینده دوختند. در همان زمان من طی مقاله ای نوشتم: "حکومت آمریکا محتاج تفکر جدیدی است که نظام موجود را نه بر پایه حفظ و بقاء سیاستمداران (مآلا اتکا به منابع مالی لابی اسرائیل برای انتخاب شدن) بلکه منافع آمریکا شکل دهد. این به این معنا نیست که در یک فضای خیالی و ایده آلیستی تصور کنیم که ممکن است اسرائیل به کناری گذاشته شود بلکه کافی است که در چارچوب واقعیت ها ازنفوذ جریاناتی مانند ایپک (AIPAC) کاسته شده و کفه قدرت به سمت لابی های یهودی مانندJ Street که ضمن حمایت از اسرائیل مدافع صلح و آرامش در منطقه هستند، سنگین شود. انتخاب افرادی چون رم امانوئل، هیلاری کلینتون و یا دنیس راس نمی تواند چنین تحولی را در سیاست خارجی آمریکا شکل دهد. شعار "تغییر" آقای اوباما در صورتی که وی پست های کلیدی مانند وزارت امور خارجه، وزارت دفاع و مشاور امنیت ملی را در اختیار جریانات نزدیک به لابی اسرائیل قرار دهد، در حد شعار باقی خواهد ماند."

سیر حوادث بعدی نشان داد که حاکمیت آمریکا محتوائی متفاوت از برداشت عمومی از شعار "تغییر" را مدّ نظر دارد. در طول مبارزات انتخاباتی پر جوش و خروش برک اوباما در حالیکه میلیون ها تن در آمریکا و حتی در دیگر کشورهای جهان از طرح شعار اوباما به وجد آمده بودند هرگز از خود نپرسیدند که هر چند "تغییر" شرایط فعلی خوب و ضروری است اما ماهیت تغییری که شب و روز صحبت از آن می شود، چیست؟

انتخاب رم امانوئل به سمت ریاست کارکنان کاخ سفید و از آن مهمتر، هیلاری به سمت وزیر امورخارجه آمریکا برای بخشی از کسانی که دست اندر کار مسائل سیاسی هستند پاسخ به سئوال فوق را روشن کرد اما این هنوز پایان کار نبود. نگران گننده ترین خبری که اخیرا انتشار یافت حاکی از آن است که وزیر امورخارجه آمریکا خانم هیلاری کلینتون بزودی مشاور ارشد خود در "امور خاورمیانه و ایران" را به جهان معرفی می کند، دنیس راس!

به این ترتیب بنحوی طنزآلود، اضطراب از اینکه یکی از این دو نفر سکان سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه را بدست گیرد و سیاست های یکجانبه گرایانه قبلی در ارتباط با حمایت اسرائیل را ادامه دهد برطرف شد، چرا که اینک هر دو نفر باهم در بالاترین سطح، مسئول سیاست های آمریکا در امور خاورمیانه و ایران شده اند! آیا این تصوری بدبینانه است اگر چون جیم لوب معتقد باشیم که با توجه به نقشه راه طراحی شده توسط دنیس راس شعار مذاکره با ایران تنها به قصد به شکست رساندن مذاکرات و آماده کردن جهان برای حمله به ایران طراحی شده است؟

آیا هنوز هم می توان امیدوار بود که رابطه نه جنگ و نه صلح ایران و آمریکا به صلح و آشتی منجر شود چیزی که از منظر یک عقل سلیم ضرورتی است اجتناب ناپذیر و یا باید منتظر داغ شدن دوباره تنور اختلافات دو طرف و تشدید یک وضعیت سخت ناپایدار بود؟ وضعیتی که وقوع یک جرقه در آن می تواند جهان را دچار امواج یک جنگ و آشوب مهیب کند. 

شهیر شهیدثالث

www.shahirblog.com

فلسطين، اسرائيل و اين همه ماجرا فلسطين، اسرائيل و اين همه ماجرا

فلسطين، اسرائيل و اين همه ماجرا

تقي رحماني - سه شنبه 24 دی 1387 [2009.01.13]

كارتر در كتاب مشهور خود(1) مي‌گويد كه اسرائيل صلح‌ نمي‌خواهد، مذاكرات صلح را به قصد اختلاف ميان ‏اعراب و گرفتن زمان انجام مي‌دهد. اين سخنان كارتر كه سابقه رياست جمهوري امريكا را دارد و بنياد كارتر در ‏گفتگوهاي صلح خاورميانه بسيار فعال است، بسيار قابل تأمل است.‏

اسرائيل مورد حمايت قدرتمندان جهان است، حق ويژه براي خود قائل است، حق ويژه باعث شده كه حاكمان اين ‏كشور به طفل شيرين دولت‌هاي غرب تبديل شوند برخي از رسانه‌هاي غربي در عمل همانند قدرتمندان غربي با ‏سياست‌هاي اسرائيلي همراهي دارند و از تخلف‌هاي آن، چشم‌پوشي مي‌كنند.‏

اسرائيل صلح ‌نمي‌خواهد، چرا كه صلح به نفع اسرائيل نيست. در اين ميان سرنوشت مردم فلسطين چيست؟ ملتي ‏كه در شرف ملت شدن هستند و علت فلسطيني شدن اين اعراب فلسطيني، شكل‌گيري دولت اسرائيل است. چون قبل ‏از تشكيل كشور اسرائيل، ايشان اعراب فلسطيني بودند، اما در حال حاضر فلسطيني عرب هستند.‏

اما اين ملتِ در حال شكل‌گيري نمايندگاني دارد كه فتح، حماس و... در زمره مهمترين اين نمايندگان هستند.‏‎ ‎پذيرفتن قاعده بازي از سوي اين دو جريان نشان مي‌دهد كه جريانات مزبور درك سياسي از شرايط دارند اما با ‏حكومتي قدرتمند و زورگو مواجه‌اند كه خواهان صلح نيست و زمان مي‌كشد تا روزگار بگذارند، چون حاميان ‏قدرتمند در امريكا دارد.‏

از همين روي نمي‌توان فتح و حماس را تروريست خواند، حماس در انتخاباتي پيروز شده كه مورد تأييد معيارهاي ‏بين‌المللي بوده است. حماس حتي خواستار حكومت اسلامي نيست بلكه حكومت غير ديني را باور دارد ولي داراي ‏برخي از باورهاي بنيادگرايانه و رفتارهاي تروريستي است. اما حماس رفتار تروريستي‌اش عكس‌العمل رفتار ‏اسرائيل است، مگر باورهاي بنيادگرايانه در دولت اسرائيل و احزاب آن وجود ندارد؟ يا دولت اسرائيل رفتار ‏تروريستي خطر ناك‌تري ندارد؟ تروريست خواندن حماس مباني حقوقي‌ ندارد، حماس حتي خواستار نابودي ‏اسرائيل نيست.‏

به رسميت شناختن يا نشناختن با خواستار نابودي شدن متفاوت است، حماس مي‌ترسد اسرائيل را به رسميت ‏بشناسد، اما اسرائيل مقابله به مثل نكند، كاري كه بارها انجام داده است. اسرائيل در قرارداد كمپ ديويد و عده ‏تشكيل دولت مستقل فلسطيني را داد، اما كارتر تصريح مي‌كند كه اين اقدام را انجام نداد. اگر دولت فلسطيني بعد از ‏قرارداد كمپ ديويد بوجود مي‌آمد، بي‌گمان جريان بنيادگرايي در منطقه رشد نمي‌كرد و اسرائيل با تحقير ‏حكومت‌هاي عربي، به رشد بنيادگرايي در اين جوامع دامن مي‌زند. ‏

البته اين تحقير پيچيده است. زيرا اسرائيل آنان را ناكام مي‌گذارد و بدون دستآورد. حقيقت اين است كه اسرائيل در ‏صورت صلح در خاورميانه تبديل به كشور كم اهميتي مي‌شود. اين كشور نه سرزمين، نه قدرت، نه جمعيت قابل ‏ملاحظه‌اي دارد. صلح در خاورميانه اسرائيل را بي‌اهميت مي‌كند و در عوض ايران، تركيه، مصر اهميت بيشتري ‏مي‌يابند. اسرائيل در خاورميانه صلح‌آميز حتي مزيت تكنولوژي و دانش فني خود را بعد از مدت زماني از دست ‏خواهد داد كه اين موضوع بسيار مهمي است و مفصل مي‌توان به آن پرداخت.‏

با اين وصف تا مسأله فلسطين به‌نحو انساني حل نشود، حكومت‌هاي خاورميانه توجيه رفتار غير دموكراتيك دارند. ‏مردم عراق، عربستان و حتي ايران و روسيه زماني مي‌توانند بهتر به دموكراسي دست‌يابند كه مسأله فلسطين حل ‏شده باشد. اگر منافع ملي ايران از مسأله اعراب و اسرائيل دور است اما ويژگي منطقه‌اي و محاصره شدن در ميان ‏اعراب و همچنين دين مشترك ايرانيان با مردم فلسطين و همچنين تعلق جامعه روشنفكري ايران به مردم فلسطين ‏از عواملي هستند كه تحقق دموكراسي در ايران را تا حدي به صلح خاورميانه مربوط و منوط مي‌كند. در واقعه ‏اخير در غزه، دولت ايران به بهانه غزه، به برخي از نهادهاي مدني و حقوق‌بشري فشار آورد.‏

مجموعه اين عوامل نشان مي‌دهد كه دموكراسي در خاورميانه به صلح اعراب و اسرائيل با محوريت تشكيل دولت ‏فلسطين بستگي دارد. اما صلح به نفع اسرائيل، بنيادگرايي اسلامي و برخي حكومت‌هاي منطقه و جناحي قدرتمند ‏در حاكميت ايران نيست.‏

رفتار اسرائيل در غزه رفتاري مخالف همه قراردادهاي بين‌المللي است. اسرائيل شهروندان خود را كشتار مي‌كند ‏چرا كه مردم غزه شهروندان اسرائيلي محسوب مي‌شوند. اسرائيل نسبت ميان جرم و مجازات را رعايت نمي‌كند و ‏حتي پرتاب راكت از سوي حماس به‌سوي شهرهاي ديگر اسرائيل، تناسبي با كشتار در غزه ندارد. اگر چه پرتاب ‏اين راكت‌ها به سوي غير نظاميان و عمليات انتحاري حماس امور درستي نيستند اما نشان تلافي‌جويي رفتار خشن ‏در برابر اسرائيل است. حماس حكومت قانوني در غزه است، اين جريان حق داشتن سلاح‌هاي نظامي مخصوصي ‏را داراست. اين سلاح‌ها حق يك حكومت خودگردان است. به بهانه نابودي راكت‌هاي حماس نمي‌توان به مركز ‏پليس، دانشگاه غزه،... حمله كرد.‏

پس مي‌توان گفت كه صلح به نفع اسرائيل در منطقه نيست و اسرائيل به تصريح كارتر زمان مي‌كشد و با مذاكره، ‏ميان كشورهاي عرب اختلاف مي‌اندازد.‏

اما بسياري از حكومت‌هاي عربي و حتي جناحي قدرتمند در حكومت ايران از جنگ‌طلبي اسرائيل سود مي‌برند و ‏در نتيجه رفتار و بقاي خود را توجيه مي‌كنند.‏

از سوي ديگر صلح پايدار در خاورميانه با تشكيل دولت فلسطيني پيوند خورده است. اين معضل خاورميانه را ‏نهادهاي مدني و جامعه جهاني بايد با صداي بلند مرتباً در گوش قدرتمندان جهان فرياد بزنند. تا شايد امكان صلح ‏پديدار شود. كه البته اين صلح به زودي برقرار نخواهد شد.‏

آزاديخواهان فلسطيني و ديگر آزاديخواهان منطقه چاره‌اي جزء مقاومت در برابر زورگويي حكومت‌هاي خود ‏ندارند، حكومت‌هايي كه با هم دشمن هستند و دموكراسي را باور ندارند. حتي تركيب رفتار حكومتي در اسرائيل به ‏سمتي مي‌رود كه حكومت اسرائيل را وادار به اعمال دموكراسي براي خوديها مي‌كند چون جمعيت فلسطيني ‏بين‌المقدس را ناديده مي‌گيرد.‏

‎‎وقايع غزه، وقايع احتمالي‎‎

رفتار اسرائيل به‌گونه‌اي است كه حماس و برخي حكومت‌هاي منطقه توان خواندن دست آن را دارند. حماس در ‏محاصره‌اي عجيب گرفتار آمده بود با پايان يافتن آتش‌بس 6 ماهه حماس براي بيرون آمدن از تنگنا و محاصره ‏غير انساني اسرائيل، دست به اقدام حساب شده‌اي زد. زدن راكت به معني پايان آتش‌بس بود و اين آتش‌بس قرار ‏بود كه حماس را در غزه به زانو در آورد، اما اين چنين نشد.‏

حماس به خوبي مي‌دانست كه اسرئيل پاسخ تندي مي‌دهد، در نتيجه محاصره بدون هجوم نظامي نمي‌توانست، افكار ‏عمومي جهان عرب و جهان را برانگيزاند. اما حمله هوايي و بعد هجوم زميني اسرائيل در عمل مسأله غزه را به ‏سمت تعيين تكليف خواهد برد.‏

حماس احتمال مي دهد كه اسرائيل توان نابودي كامل اعضاي آن را ندارد، 12 هزار نيروي نظامي حماس با ‏همين تعداد نيروي ذخيره. اما مسأله مهم اين است كه مردم غزه و فلسطين به اسرائيل كينه دارند و اگر حماس ‏بتواند در مقابل اين يورش مقاومت كند كه خواهد كرد، سركوب غزه طولاني نخواهد بود.‏

حماس يك جريان مردمي است و دركنار مردم مي‌جنگد و مردم غزه مرتباً به حماس مي‌پيوندند. سازمان حماس ‏پيچيده و چريكي و جدا از مردم نيست و مبارزه حماس هم پيچيده نيست، بنابراين نابودي آن امكان ندارد. ‏موشك‌هاي قسام هم به هيچ‌وجه ساختار پيچيده‌اي ندارد، مواد اوليه اين موشك‌ها به راحتي به‌دست مي‌آيند. برد اين ‏موشك‌ها و خسارت آنان چندان زياد نيست اما ايجاد رعب و وحشت مي‌كند.‏

اما چرا حماس قهرمان و پيروز خواهد شد؟ هرگونه عملياتي كه منجر به نابودي حماس نشود، به پيروزي، آن ‏منجر مي‌شود. اسرائيل بايد با دولت فلسطيني مذاكره كند و پارلمان اين دولت در دست حماس است. مذاكره با ‏حضور عنصر ثالث ميان اسرائيل و حماس، پيروزي براي حماس قلمداد مي‌شود. در صورت شرايط براي ‏برگزاري انتخابات در فلسطين، فتح از حماس شكست سختي خواهد خورد. امروز حماس همان فتح 1968 است و ‏فتح همان كشورهاي عربي محافظه كارند كه از فتح فاصله مي‌گرفتند.‏

از آن‌جايي‎ ‎كه اسرائيل صلح‌پايدار نمي‌خواهد، جنگ‌طلبان در اسرائيل از ايجاد چنين حالتي براي جنگ‌هاي آينده ‏استقبال مي‌كنند. اما در صورت عدم نابودي حماس، فتح ضعيف مي‌شود و حماس قهرمان جهان عرب خواهد شد. ‏دولت‌هاي عربي از حماس هراسان هستند اسرائيل از تضاد ميان دولت‌هاي عربي با حماس، حماس با فتح، سود ‏ميان مدت مي‌برد و تنور جنگ براي آينده گرم مي‌ماند. اين خواسته‌ي دراز مدت جناح قدرتمند در اسرائيل است و ‏با اين حال اگر اسرائيل در نابودي حماس موفق نشود اين دومين شكست يك ارتش پيروز خواهد بود. پيروزي ‏حماس در منطقه به نوعي راديكاليزم غير اصولي ياري مي‌رساند كه در نتيجه، امكان دستيابي به دموكراسي را ‏تهديد خواهد كرد.‏

‎‎شرايط جهاني‎‎

حمله اسرائيل به غزه با مخالفت اتحاديه اروپا روبه‌رو شد، اما دولت بوش با آزادي عمل دادن به اسرائيل، در عمل ‏اوباما را با مشكل روبه‌رو كرد. دولت اوباما براي اعتماد سازي در جهان عرب و اسلام نياز به مانور صلح‌آميز ‏دارد. اسرائيل با اين مداخله، آمريكا را در موقعيت نامناسب قرار داد. اوباما براي حركت صلح‌آميز با مشكل ‏مواجه خواهد شد. چون قدرت حماس، يهوديان طرفدار اسرائيل در آمريكا را به سوي حمايت از اسرائيل مي‌كشاند. ‏در نتيجه دولت اوباما تحت فشار يهوديان قدرت مانور زيادي به نفع فلسطيني‌ها ندارد.‏

اتحاديه اروپا و انگليس كه مخالف اين حمله اسرائيل بودند، به رفتار اوباما نگاه خواهند كرد. عدم جديت دولت ‏اوباما براي صلح در خاورميانه ترمز اتحاديه اروپا و انگليس را خواهد كشيد. در چنين وضعيتي، صلح در ‏خاورميانه دورتر خواهد رفت.‏

مسأله فلسطين باعث مي‌شود كه براي تحت شعاع قرار گرفتن آن بر اختلاف ميان دولت‌هاي عربي با ايران ‏سرمايه‌گذاري شود. اين اختلافات بر بحران‌هاي منطقه‌اي خواهد افزود و باعث مي‌شود مسأله افغانستان و عراق و ‏كردهاي تركيه و عراق حاد باقي بماند. به عبارتي بازي ناگوار 50 ساله‌اي كه از زمان تشكيل دولت اسرائيل در ‏منطقه شروع شده ادامه خواهد يافت. بازي شومي كه فقط در صورت تشكيل دولت واقعي فلسطين پايان مي‌يابد. ‏اما اسرائيل‌خواهان صلح نيست و همچنين جريان‌هاي غير دموكراتيك با اين جنگ‌طلبي اسرائيل، امكان بقا خواهند ‏يافت. به‌نظر مي‌رسد تا اقدامي بزرگ و دموكراتيك در چند كشور خاورميانه، همانند تجربه تركيه شكل نگيرد تا ‏حكومت‌هاي غربي ناچار شوند كه به صلح خاورميانه خارج از اراده اسرائيل تن دهند، مشكل خاورميانه لاينحل ‏مي‌ماند.‏

در خاتمه بايد گفت حماس برنده كوتاه مدت اين حمله‌ي اسرائيل است. و فتح را جا گذاشته است اسرائيل به خواسته ‏خود كه همان عقب انداختن صلح است رسيده اما به لحاظ نظامي صدمه مي‌بيند. ‏

حكومت‌هاي منطقه در مجموع توجيه ماندگاري پيدا مي‌كنند، البته با اعتراضاتي روبه‌رو مي‌شوند و در نتيجه به ‏اسرائيل باج مي‌دهند تا به دموكراسي داخلي تن ندهند و اسرائيل از عدم مشروعيت داخلي اين حكومتها سود ‏مي‌برد، چون اين حكومتها ناچار هستند كه به غرب و اسرائيل امتياز بدهند. همچنين احتمالاً جناح تندرو در ‏حكومت ايران به بهانه رفتار اسرائيل، هم در داخل سياست مهار و كنترل و سركوب در پيش مي‌گيرد و هم به ‏واسطه حمايت از فلسطيني‌ها، در منطقه خاورميانه در تقابل با سياست دولت‌هاي عربي قرار مي‌گيرد، كه نتيجه آن ‏خريد تسليحاتي از كشورهاي غربي است. در نتيجه احتمالاً منطقه خاورميانه، گرم، خشن و نظامي‌تر خواهد ‌شد.‏

‎‎پانوشت‎‎

‏1- صلح در خاورميانه / نويسنده: جيمي كارتر / انتشارات صمديه 1387‏

Bridge_to_Iran_(Tehran_Has_No_More_Pomegranates)-_Tehran_digar_anar_na...

2009 و بعد از آن - فريد زكريا و بعد از آن - فريد زكريا

2009 و بعد از آن - فريد زكريا

Jan 10,2009 00:00 

سایت خبری ایران: اگر مي‌خواهيد بدانيد جهان پساآمريكايي چه شكلي خواهد داشت، بهتر است در اينترنت درباره اجلاس ماه نوامبر گروه 20 كه در واشنگتن برگزار شد جست‌وجو كنيد. اين اتفاق چه نكاتي براي ما دارد؟

به گزارش سرویس بین الملل سایت خبری ایران(INA)، اول از همه نفس برگزاري اين نشست است. قبلا بحران‌هاي مالي توسط صندوق بين‌المللي پول، بانك جهاني يا ‌ جي هشت (هشت كشور صنعتي) بررسي مي‌شد اما بالاخره كله‌گنده‌ها به اين نتيجه رسيدند كه نمي‌توانند به تنهايي با مشكل رودررو شوند، پس بازارهاي رو به رشد جهان را به نشست دعوت كردند. براي آنكه بتوانيم به بحران‌هاي اقتصاد كاملا به هم پيوسته جهاني واكنشي موثر نشان دهيم بايد همه بازيگران اصلي حضور داشته باشند.

حضور چين و عربستان - كه پول دارند- در تيم ضدبحران ضروري است. "باشگاه غربي‌ها" ديگر مناسب دنياي جديد نيست. ‌

البته همه چيز تغيير نكرده است. نشست گروه 20 در واشنگتن برگزار شد و جورج بوش، رئيس‌جمهور آمريكا، در سازماندهي امور نقشي كليدي داشت. آمريكا با چين، ژاپن و عربستان سعودي روابط خوبي دارد و بريتانيا، فرانسه و آلمان از متحدان قديمي‌اش به حساب مي‌آيند. به همين خاطر احتمالش زياد است كه اين گروه بزرگ‌تر از كشورها بتواند در حل بحران كنوني اقتصاد جهان كمك بيشتري بكند تا گروه كوچك غربي ‌جي هشت . پس اين يك دنياي تازه است اما قرار نيست ايالات‌متحده را از آن اخراج كنند و البته در اين دنياي جديد تصميم‌گيري‌هاي جمعي هم امكان دارد.

در دهه‌هاي بعدي، وقتي مورخان در مورد بحران اقتصادي اين روزهاي ما بحث مي‌كنند آن را پيامد موفقيت‌هاي قبلي مي‌دانند. من مي‌دانم كه اين مساله عجيب به نظر مي‌رسد چرا كه ما شاهد وقايع ترسناكي چون شاهد سقوط بازارهاي بورس، كاهش سرعت رشد و بازپرداخت نشدن وام‌ها هستيم. با اين همه از شما مي‌خواهم به شرايطي توجه كنيد كه وضعيت كنوني را آفريد. در طول دو دهه گذشته سه ميليارد نفر از مردم دنيا ثبات سياسي، تورم پايين و انبساط عظيم اقتصاد جهاني را تجربه كردند. كشورهاي مختلفي در سراسر دنيا رشدهاي بي‌سابقه‌اي را تجربه كردند 1244 كشور در سال‌هاي 2006 و 2007 رشد 4 درصدي و بيشتر را شاهد بودند.) در طول سال‌هاي اخير جنگ‌ها، درگيري‌هاي داخلي يا تروريسم كمتر از دهه‌هاي پيش باعث آشفتگي‌هاي سياسي شدند (شايد بتوان گفت اين مساله در طول قرن‌هاي اخير هم بي‌سابقه بود.)

اما همه اينها مشكلات جديدي براي دنياي غرب به وجود آورد. هر چه بعضي كشورها قدرتمندتر شدند و به منابع بيشتري دست پيدا كردند مدعي‌تر و ملي‌گراتر شدند. مي‌توان گفت ظهور ايران و ونزوئلا و احياي روسيه نتيجه افزايش بهاي نفت خام بود. در سويي ديگر در اكثر كشورهاي اسلامي، پول فراواني كه روانه جيب وهابيون شد به آتش افراط‌گرايي دامن زد و جوانان زيادي را به سمت القاعده و گروه‌هاي نزديك به آن كشاند.

در جهان اقتصاد، شكوفايي و تورم پايين دو نيروي بسيار قدرتمند را از بند آزاد مي‌كنند. اولي وام‌هاي كم‌بهره است و دومي سرمايه‌هاي بسيار عظيم (در طول سال‌هاي اخير در اقتصادهاي رو به رشد آسيايي و بعد كشورهاي نفت‌خيز خاورميانه شاهد افزايش شديد پس‌انداز مازاد درآمدها بوديم.) به اين دو نيرو، نيروي سوم را هم اضافه كنيد؛ طمع. و حالا كم‌كم مي‌توانيم متوجه شويم كه چه بر سر اقتصاد دنيا آمد و همه چيز از هم پاشيد.

از يك طرف مشكل اينجا بود كه ايالات‌متحده و تعدادي از اقتصادهاي غربي بسيار مصرف كردند - بسيار بيشتر از ميزان توليدشان - و خواستند اختلاف توليد و مصرف را با قرض كردن جبران كنند. اما فراموش نكنيم كه اگر آمريكا بيش از حد خرج كند، آسيا بيش از حد ذخيره مي‌كند. همه اين پس‌اندازها - حدود 10 تريليون دلار - بايد جايي مي‌رفت و در طول دو دهه گذشته اكثر آن روانه ايالات‌متحده شد؛ جايي كه از ديد شمار زيادي از مردم امن‌ترين و بهترين مكان دنيا براي سرمايه‌گذاري بود. اين باعث شد بانك‌ها به راحتي به مردم وام بدهند و اين ديگر رشد نبود؛ حباب رشد بود. اين مساله به‌خصوص در بخش مسكن رخ داد.

به هر صورت، بحران مالي كنوني، هرچقدر هم بد به نظر بيايد بالاخره به پايان مي‌رسد. من نمي‌دانم كي و چطور اما مداخلات دولت‌ها در قضيه عاقبت نتيجه خواهد داد. چرا اين را مي‌گويم؟ چون دولت‌ها بسيار قدرتمندتر از بازارها هستند. آنها مي‌توانند بازارها را ببندند، كارخانه‌ها را ملي كنند و قوانين جديدي بنويسند و واشنگتن يك قدرت منحصر به فرد ديگر هم دارد؛ مي‌تواند پول چاپ كند!

مداخلات دولت پيش از اين هم باعث ثبات سرمايه‌داري شده است. هيچ جامعه مدرني نمي‌تواند ركودها و بي‌ثباتي‌هايي را كه در قرن نوزدهم طبيعي بود تحمل كند. در آن دوران دولت‌ها بسيار كمتر از امروز در بازار دخالت مي‌كردند. عمر متوسط ركودها در سال‌هاي بين 1854 تا 1919 حدود 22 ماه بود. در طول دو دهه گذشته اما ركودها به‌طور ميانگين 8 ماه دوام داشته‌اند. بين سال‌هاي 1854 تا 1999 اقتصاد آمريكا هر 49 ماه يك بار دچار انقباض شد. در طول دو دهه گذشته اقتصاد آمريكا هر 100 ماه يك بار منقبض شد. عوامل مختلفي باعث اين تغييرات شده‌اند اما فاكتور اصلي سياست‌هاي مالي دولت ايالات‌متحده بوده است. البته بحران كنوني در صنعت مالي كشور رخ داده و از آنجا كه اين بخش نيروي حيات‌رسان اقتصاد به حساب مي‌آيد بايد دقيق‌تر و حساب‌شده‌تر با آن برخورد كرد. تقريبا در همه بحران‌هاي مالي 30 سال گذشته (كه تعداد آنها به ده‌ها مورد مي‌رسد) دولت مجبور به مداخله شده تا اعتماد و اطمينان را به مردم باز گرداند و دولت - پيش از اين - در اين امر موفق شده است.

آيا اين دور تازه مداخلات دولتي به معناي بازگشت سوسياليسم يا حتي اقتصادهاي مختلط دهه‌هاي پيش است؟ 35 سال پيش دولت‌ها در اكثر كشورها ارزش پول ملي را كنترل مي‌كردند. آنها كارخانه‌هاي فولاد، خودروسازي‌ها، شركت‌هاي مخابراتي و بانك‌ها را تحت مالكيت خود داشتند. آنها قيمت بليت هواپيماها، مكالمات تلفني، حق‌العمل بازارهاي بورس و حتي سيمان را تعيين مي‌كردند. تعرفه‌هاي گمركي در دنياي صنعتي آن روز چند برابر تعرفه‌هاي امروزي بود. آيا كسي واقعا فكر مي‌كند كه قرار است به آن دوران برگرديم؟ آيا كسي فكر مي‌كند دولت‌ها امروز بهتر از گذشته مي‌توانند اقتصاد را بچرخانند؟ ما به دوران تنظيم بازار باز خواهيم گشت. اما تنظيم بازار به معناي سوسياليسم نيست.

كاپيتاليسم حالا پديده‌اي جهاني است. سرمايه‌داري در سراسر جهان از شركت‌هاي بزرگ، دولت‌ها و اشخاص نيرو گرفته است و كشورهاي مختلف جهان در تلاش براي افزايش رشد اقتصادي و بالابردن استانداردهاي زندگي از بازارهاي آزاد و تجارت آزاد بهره خواهند برد. حكومت‌ها از مدت‌ها پيش تصميم به آزادسازي بازارها گرفتند، اما نه به خاطر خوشايند وزير خزانه‌داري دولت وقت. آنها اين كار را كردند چون به نفع‌شان بود. اين روند ادامه خواهد داشت، البته با مكث‌هايي كه به فشارهاي سياسي وابسته است. اما به گمان من در طول 20 سال آينده اكثر كشورهاي جهان آزادسازي بازارهايشان را - به نحو كنترل شده‌اي - امتحان خواهند كرد تا رشد بيشتري را - به نسبت اقتصاد دولتي - شاهد باشند. ‌

به همين خاطر است كه مباحثات داغ اين روزها بر سر دولت و بازار كاملا بي‌مورد است. هر متفكر جدي‌اي مي‌داند كه ما به هردوي اينها نياز داريم. مساله اينجا است كه چطور ميان اين دو توازن ايجاد كنيم كه به رشد، ابداع، ثبات و عدالت اجتماعي برسيم. آنچه واقعا مورد نياز است نه دولت بزرگ يا كوچك، كه دولت هوشمند است. چطور بايد دولت را مجبور كنيم براي اكثريت بزرگي از مردم، براي نسل‌هاي بعدي و براي رفاه گسترده جامعه كاري بكند؟

مشكل اصلي اين روزهاي ما بحران سرمايه‌داري نيست، بحران جهاني شدن است. دنياي جديدي كه آرام آرام به وجود آمده قرار نيست به سرعت از بين برود. قرار نيست ما به سيستمي برگرديم كه توسط چند كشوري كه اطراف اقيانوس اطلس شمالي قرار دارند اداره مي‌شود. عواملي كه باعث ظهور اقتصاد جهاني و باعث <قدرت گرفتن ديگران-> يعني غيرآمريكايي‌ها و غيراروپايي‌ها - شد نيروهاي ساختاري بزرگ هستند كه دهه‌ها آرام‌‌آرام به جلو حركت كرده‌اند. آنها مقطعي نبوده‌اند كه در مواجهه با يك بحران اقتصادي يا ركود ناپديد شوند. اين نيروها وضعيت كنوني را تحمل خواهند كرد و روند انتقال قدرت از مراكز غربي را به ديگر نقاط جهان ادامه مي‌دهند.

اما آيا اين روند جهان را پرثبات‌تر مي‌كند؟

يك نگراني قديمي وجود دارد مبني بر اينكه در دوره‌هاي گذار اوضاع جهان به هم ريخته مي‌شود. بدون شك قدرت گرفتن ديگران باعث بي‌ثباتي‌هايي خواهد شد. اما قرار نيست آمريكا به سرعت غرق شود و يك كشور ديگر جاي آن را بگيرد. در دنياي جديد هم حجم اقتصاد چين همچنان يك‌پنجم اقتصاد آمريكا باقي خواهد ماند و ارتش آن حتي از يك‌پنجم ارتش آمريكا كوچك‌تر خواهد بود. اكثر قدرت‌هاي بزرگ دنياي جديد منافع اساسي و آرمان‌هاي مشتركي با ايالات‌متحده خواهند داشت. خطر اصلي اينجا است كه واشنگتن در مورد قدرت خود اغراق كند و كشورهاي ديگر مجبور شوند براي توازن دست به اقداماتي بزنند. به همين خاطر مديريت قدرت سياسي و نظامي آمريكا همچنان يكي از مهم‌ترين عوامل براي دستيابي به ثبات جهاني است.

در اين ميان يك نكته را نبايد ناديده گرفت. شايد منافع بعضي از كشورهاي بزرگ تا اندازه‌اي مشترك باشد، اما وادار كردن قدرت‌هاي بزرگ به اقدام مشترك امر ساده‌اي نيست. فعاليت‌هاي اجتماعي و اقتصادي <جهاني> هستند اما قدرت سياسي <محلي> است. مشكلات اقتصادي، اجتماعي و سياسي درون مرزها به وجود مي‌آيند، اما راه‌حل‌ها روي مرزها حركت مي‌كنند و دولت‌هاي ملي به‌شدت نسبت به حق حاكميت‌شان حساس هستند. ما نيازمند واكنش‌هايي جهاني در برابر مشكلات هستيم، اما اكثر سياستمداران اين را تاب نمي‌آورند. تا موقعي كه نتوانيم اين مشكل اساسي را حل كنيم، بايد منتظر بحران‌هاي بيشتري در حوزه‌هاي گوناگوني باشيم. اگر واكنش ما جهاني نباشد راه‌حل‌هاي ما غيرموثر و تك‌كاره خواهند بود. حتي گاهي اوقات واكنش هماهنگ نشده يك دولت به بحران باعث گسترش بي‌ثباتي در جهان مي‌شود و از سرعت رشد اقتصاد جهاني مي‌كاهد. ‌

براي توضيح اين ادعا از شما مي‌خواهم به تك‌تك مشكلات بزرگ دنياي امروز توجه كنيد. تقريبا همه مشكلات عظيم دنياي امروز به يك كشور محدود نمي‌شوند. تروريسم، بحران مالي، بيماري‌هاي واگيردار، بحران انرژي و ناامني مشكلاتي جهاني هستند و نيازمند پاسخي هماهنگ. بگذاريد مثال ساده بيماري‌هاي واگيردار را كمي باز كنيم. شيوع يك بيماري در دنياي امروز تقريبا به معناي گسترش سريع آن تا دورترين نقاط دنيا است. اين مساله يك روي ديگر هم دارد و آن عزم ما در مقابله با اين بيماري واگيردار است، يعني ما با حداكثر سرعت قربانيان را قرنطينه مي‌كنيم و براي يافتن نحوه درمان دست به هر كاري مي‌زنيم. در اين ميان اگر بخواهيم آرمانگرايانه نگاه كنيم سازمان بهداشت جهاني بايد بتواند آزادانه عمل كند، نمونه‌هاي ويروسي را از هر كجا كه مي‌خواهد به دست بياورد و قوانين تازه‌اي براي كشورهاي مختلف دنيا وضع كند تا بيماري گسترش نيابد. بدبختانه، سازمان بهداشت جهاني دچار كمبود بودجه و كمبود نيروي متخصص است و قدرت آن را ندارد كه قوانيني جهانشمول را به اجرا بگذارد.

سال‌هاي سال است كه تحليلگران در سراسر جهان به اين نتيجه رسيده‌اند كه حجم مشكلات و راه‌حل‌ها در دنياي كنوني با هم تطابق ندارند. حالا به نظر مي‌رسد كه اوضاع در شرف تغيير است و مي‌توانيم به راه‌حل‌هايي جهاني فكر كنيم. ‌

گاهي اوقات يك بحران يك فرصت به وجود مي‌آورد. پاييز امسال چندين كشور غربي تلاش كردند به تنهايي به بحران مالي واكنش نشان دهند. به نظر مي‌رسيد آنها جهاني شدن را فراموش كرده‌اند و در دنياي كنوني هيچ چيز بيشتر از سرمايه جهاني نشده است. پول در سرتاسر جهان گردش مي‌كند، مرزي نمي‌شناسد و فقط همكاري و سياست هماهنگ بين‌المللي مي‌خواهد. جهان كمي دير اين را فهميد و برگزاري نشست گروه 20 در واشنگتن نشانه همين درك بود. اما براي اينكه به بحران واكنشي جدي نشان دهيم بايد از برگزاري نشست‌هاي مختلف به يك برخورد سيستماتيك برسيم. براي مثال بايد صندوق جهاني پول را مورد اصلاحات جدي قرار داد تا براي مقابله با بحران‌هاي بعدي آماده شود.

مردم و تحليلگران عموما ايالات‌متحده را به‌خاطر رهبري ضعيف در چنين موضوعاتي مورد سرزنش قرار مي‌دهند. اين عادت البته ريشه در واقعيت دارد و من واقعا اميدوارم كه باراك اوباما، رئيس‌جمهور منتخب ايالات‌متحده جدي‌تر از جورج بوش بحران كنوني را در دستوركار خود قرار دهد. اما مشكل به واشنگتن محدود نمي‌شود. ما در پاريس، مسكو، پكن و دهلي‌نو هم با اين معضل روبه‌رو هستيم. دولت‌هاي اروپايي علاقه‌اي ندارند كه بخشي از قدرت‌شان را به صندوق جهاني پول يا ديگر نهادها واگذار كنند. سازمان‌ملل متحد اين روزها بيشتر از گذشته بي‌ربط و كهنه به نظر مي‌رسد و نمي‌تواند ساختار خود را با قدرت‌هاي جديد دنياي نو وفق دهد. تعداد زيادي از بازارهاي رو به رشد جهان به اندازه ايالات‌متحده نسبت به حاكميت ملي‌شان حساس هستند. پس چه بايد كرد؟

نكته اينجا است كه تا زماني كه قوانين و نهادهاي همكاري جهاني گسترش نيابند با بحران‌هاي بزرگ‌تر و بيشتري روبه‌رو خواهيم شد و واكنش دولت‌ها ديرهنگام و بي‌مورد خواهد بود. قوانين و نهادهاي جديد مي‌توانند روند جهاني شدن و رشد پايدار را شدت بخشند و اينگونه، استانداردهاي زندگي براي فقيرترين فقرا بالاتر خواهد رفت و افراط‌گرايي ضربه خواهد خورد. ‌

حالا نوبت دولت‌هاي جهان است كه به انواع تازه‌اي از همكاري بينديشند. پروژه بزرگ قرن بيست‌ويكم بايد همين باشد؛ صلح و آرامش دنيا در همين نهفته است.

‌ ‌‌‌* فريد زكريا سرپرست بخش بين‌المللي هفته‌نامه آمريكايي نيوزويك است. او در هندوستان و در خانواده‌اي مسلمان زاده شد. پدرش رفيق زكريا سياستمداري برجسته بود و مادرش فاطيما ويژه‌نامه روزهاي يكشنبه تايمز آو اينديا را سردبيري مي‌كرد. زكريا دكتري علوم سياسي‌اش را از دانشگاه هاروارد و زير نظر ساموئل هانتينگتون دريافت كرد. نشريه اسكواير در سال 1999 نام او را در فهرست 21 شخصيت مهم قرن بيست‌ويكم قرار داد.

مصاحبه ای کمتر دیده شده از آخرین شاه ایران

• ۱۱۲

 مصاحبه ای کمتر دیده شده از آخرین شاه ایران  

   worldviewer.wordpress.com

در این مصاحبه والاس از شاه میپرسد که آیا از پروفایل روانی (Psychological Profile ) که CIA برایش تهیه کرده خبر دارد و پاسخ می گیرد که خیر. پس از کسب اجازه از شاه، مایک والاس بخشهایی از آن را برای شاه میخواند که اشاره به آن دارد که CIA شاه را متحدی غیر قابل اعتماد و به طور خطرناکی خود بزرگ بین که بدون توجه به منافع امریکا به دنبال اهداف خویش است توصیف میکند.

برای نسل منی که از بلندگوهای رسمی جمهوری اسلامی جز از زشتی ها و پلشتیهای اخلاقی و مالی شاه و اطرافیانش نشنید و نشنید جز اینکه شاه تنها و تنها، نوکر حلقه به گوش اربابان امریکایی و انگلیسیش بوده که جز فرمانبری شهامت انجام عملی را نداشته و قدم از قدمی بر نمیداشته، دیدن و شنیدن آنچه میان ارباب و نوکر! گذشت پنجره های جدیدی را به درک حقایق و فهم بیشتر آنچه که به سقوط قدرتمندترین و با ثبات ترین حکومت منطقه انجامید می گشاید. قسمتی از گفتگوی شاه و مایکل والاس خبرنگار شبکه امریکایی CBS را ببینید که در سال 1355 در تهران برگزار شد. در این مصاحبه والاس از شاه میپرسد که آیا از پروفایل روانی (Psychological Profile ) که CIA برایش تهیه کرده خبر دارد و پاسخ می گیرد که خیر. پس از کسب اجازه از شاه، مایک والاس بخشهایی از آن را برای شاه میخواند که اشاره به آن دارد که CIA شاه را متحدی غیر قابل اعتماد و به طور خطرناکی خود بزرگ بین که بدون توجه به منافع امریکا به دنبال اهداف خویش است توصیف میکند. ببینید و مصاحبه ای مشابه را با ولی امر مسلمین جهان و حومه! در ذهن خود تصور کنید!

ویدئو مصاحبه شاه

Norman Finkelstein - Hezbollah, the Honour of Lebanon

دکتر فینکلستین، یک یهودی و فرزند دو بازمانده هولوکاست است که به شدت مخالف سیاستهای اسرائیل میباشد. در این مصاحبه خلاصه شده، وی نظر خود را راجع به درگیری تابستان 2006 بین اسرائیل و حزب الله بیان میکند: "حتی هیتلر هم طالب جنگ نبود، اگر مردم کشورهای اشغال شده حاضر میشدند بدون خونریزی تسلیم شوند و برده او شوند، او هرگز مایل به خونریزی نبود" "در زمان اشغال فرانسه، تنها 10% مردم مقاومت میکردند و آلمانیها به ازای هر کشته، 400 نفر را میکشتند اما اکنون ما برای کدام یک ارزش قائلیم؟ آن 90% که فقط میخواستند زندگی کنند یا آن 10% که تصمیم گرفتند بر روی پایشان بمیرند و بر روی زانوهایشان زندگی نکنند؟"

سالهائی که پیش روی آمریکاست سالهائی که پیش روی آمریکاست

بی تردید مهم ترین خبر سال ۲٠٠۸ را ورای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، زلزله درموسسات مالی و بانکهای آمریکائی به خود اختصاص داد. در این میان بنظر من تکان دهنده ترین خبر، مربوط به غول بیمه جهان AIG بود که دولت آمریکا بدون تامل به نجات آن شتافت. با این همه AIG هم چنان در شرایطی بسیار شکننده بسر می برد و در حالیکه هزاران نفر با دلهره و اضطراب نظاره گر سرنوشت آن هستند سقوط این شرکت امواجی سهمگین را در جهان خواهد پراکند.

رئیس جمهور جدید آمریکا مصمم است با تزریق مبلغی در حدود هزار میلیارد دلار اقتصاد این کشور را جانی تازه بخشد، اما سئوال بزرگ این است که آیا طرحهای پیشنهادی تیم اقتصادی اوباما به رهبری یکی از برترین چهره های اقتصادی یعنی آقای پال ووکر(Paul Volker) آمریکا را از فرورفتن در یک سیاهچال اقتصادی نجات خواهد داد؟ اگر تزریق ۸۵٠٠ میلیارد دلار (حدودا معادل 200 سال فروش نفت ایران به نرخ امروز) توسط دولت فعلی آمریکا هنوز موفق به ایجاد ثبات حتی نسبی در سیستم اقتصادی این ابرقدرت بی بدیل تاریخ نشده چرا باید انتظار داشت که با یک طرح نجات یک تریلیون دلاری کشوری که به تنهائی یک چهارم تولید ناخالص جهان را در اختیار دارد از این پیچ هولناک تاریخی به سلامت عبور کند؟براستی سالهای پیش روی آمریکا چگونه خواهد بود؟

مشکل بزرگی که اقتصاد آمریکا را فلج کرده کمبود پول نیست. اگر چنین می بود با انتشار بی وقفه و بی محابای دلار و سرازیر شدن سیل پول به سوی کمپانی های در شرف ورشکستگی و بخصوص سیستم بانکی آمریکا قاعدتا باید علائمی از بهبود ظاهر می شد. علیرغم پیش بینی های وزارت خزانه داری آمریکا که اینک بطور تنگاتنگ با تیم اقتصادی اوباما مشغول کار و برنامه ریزی است نه تنها بهبودی حاصل نشده بلکه بحران در حال سرایت از یک بخش به بخش دیگر اقتصاد است.

غولهای اتوموبیل سازی یعنی جنرال موتورز و کرایسلر بعد از بخش فایننس و بانک و بیمه بصورت قربانیان جدید بحران کنونی ظاهر شده اند. کرایسلر برای مدت یکماه تمامی کارخانه های خود را بحال تعطیل درآورده در حالی که جهان با اضطراب انتظار بازگشائی این شبه دولت را در ماه ژانویه می کشد. متاسفانه خوش بینانه ترین آنالیست ها پیش بینی دوام جنرال موتورز و کرایسلر را حتی در صورت اداره آن توسط مدیر دولتی یعنی "سزار اتوموبیل" (Car Czar) نمی کنند. بیکاری طبق آخرین آمار منتشر شده در ماه دسامبر به بالاترین حد در ۲۶ سال گذشته رسیده و سیر رو به افزایش آن همچون سیلابی غیرقابل مهار جامعه آمریکا را درهم می نوردد.

چنانکه پیش تر گفتیم مشکلی که می رود که اقتصاد آمریکا و به تبع آن جهان را به زانو درآورد کمبود پول نیست. بحران، بحران اعتبار(Credit Crisis) است. حجم عظیم پول های دیجیتال تازه خلق شده که از سوی بانک مرکزی و وزارت خزانه داری در اختیار نظام بانکی قرار می گیرد در همانجا اسیر می شود و به بیرون راه نمی یابد. دلیل آن هم ساده و روشن است. بانکها جرات دادن اعتبار و وام به افراد و شرکت ها را ندارند چرا که شرکت ها بین مرگ و زندگی دست و پا می زنند و افراد نیز از نظر مالی به شدت بی ثبات اند و این در حالی است که اخراج های دستجمعی طیف وسیعی را در معرض تهدید قرار داده است. 

هر دلاری که از بانک خارج شود باید با یک بوسه خداحافظی بدرقه شود زیرا شرایط اقتصادی بنحوی نیست که چه شرکتها و چه افراد بتوانند تضمین کافی به بانکها بدهند که وام و یا اعتبار دریافتی را دوباره بازگردانند. با اتخاذ این روش احتکار پول (Hoarding) توسط بانکها چرخ اقتصاد آرام آرام از حرکت می ایستد و یک سیکل معیوب ایجاد می شود. به این ترتیب که بدلیل قطع اعتبارات و تزلزل در سیستم قرض دادن تقاضا برای خانه و ملک و ساختمانهای تجاری و کالاهای سرمایه ای و اتوموبیل و خرید سهام روز به روز کاهش می یابد و طبیعتا از قیمت آنان مرتبا کاسته می شود. با کاهش شدید قیمت این اقلام، مردم دیگر نه میلی به پرداخت "تعهدات قبلی" خود نشان می دهند و نه می توانند چنین کنند. در نتیجه بروز این وضعیت مطالبات سوخت شده در موسسات مالی و بانکها روز به روز بر حجمشان افزوده شده و این موسسات باز هم برای پرداخت وام و اعتبار جدید سخت تر و سختگیرتر می شوند و باز چرخ اقتصاد کندتر می شود. 

به این شکل است که اعتماد (Trust) و اعتبار(Credit)و به عبارت دیگر سیستم مبتنی بر قرض دادن و قرض گرفتن که نیروی محرکه اصلیسرمایه داری نوین آمریکا را تشکیل می دهد انرژی خود را از دست می دهد و در غیاب این مکانیزم سرنوشت ساز خرید و فروش ملک و اتوموبیل که بزرگترین اقلام را در زندگی هر خانواده تشکیل می دهند به شدت کاهش می یابد. متعاقبا ترس از، از دست دادن پول فرد را از بازار بورس و خرید سهام نیز دور می کند و به این ترتیب است که افراد هم در آمریکا و هم در اروپا بسرعت هر چه تمام دارائی خود را به پول نقد نزدیک می کنند و در این میان "دلار" محل امنی می شود که افراد را به خود جلب می کند. قوی شدن دلار در ماههای اخیر بدلیل بالا رفتن همین تقاضا است که میلیون ها نفر دقیقا از پدیده اجتماعی "آبشار اطلاعات" تبعیت می کنند. به این معنا که صد ها میلیون انسان با سیل خروشان فرار از دارائی و مایملک همراه می شوند و بدون در نظر گرفتن عاقبت کار دارائی های خود را می فروشند و به دلار تبدیل می کنند.

در این بحبوحه پدیده عجیبی برای اولین بار در تاریخ بشر بوقوع پیوست. آنقدر تقاضا برای دلار و اوراق قرضه دولت آمریکا افزایش یافت که نرخ بهره اوراق قرضه منفی شد. معنای این تحول عجیب این است که با خرید اوراق قرضه خزانه داری آمریکا نه تنها بهره ای به شما تعلق نمی گیرد بلکه باید در سر رسید آن مبلغی هم از جیب خود بپردازید. این پدیده عجیب به مدیریت فدرال رزرو (بانک مرکزی) و در راس آن آقای برنانکه این شهامت را می دهد که با آسودگی خاطر و بدون ترس از سقوط ارزش دلار به نشر بی وقفه پول ادامه دهد. اما سئوال بزرگ اینست که قدرت و استیلای دلار تا کجا ادامه خواهد یافت؟

اقتصاددان بزرگ اتریشی لودویگ فن میزس (Ludwig Von Mises) از رهبران مکتب اطریش و از طرفداران سرسخت بازار آزاد سالها پیشنوشت: "هیچ راهی برای جلوگیری از فروپاتشی نهائی یک نظام مبتنی بر "اعتبار" (و قرض کردن) وجود ندارد. تنها سئوالی که باقی می ماند این است که آیا این فروپاشی زودتر و بطور داوطلبانه و با کنار گذاشتن نظام اقتصادی مزبور صورت خواهد گرفت و یا پس از مقداری تاخیر همراه با یک فاجعه تمام عیار در نظام ارزی."

دکتر مارک فی بر (Marc Faber) اقتصاددان سوئیسی طی مقاله ای منتشر شده در تاریخ اول دسامبر ٢٠٠۸ از یک واقعه عجیب در تاریخ اقتصاد بشر خبر می دهد. به منحنی زیر توجه کنید:

منحنی فوق به ما اطلاع می دهد که ظرف حدود ١۴ ماه گذشته ارزش مجموع سهام در بازارهای جهانی ٣٠٠٠٠ میلیارد دلار از ارزش خود را از دست داده و از رقم ۶٣٠٠٠ میلیارد دلار به حدود ٣٣٠٠٠ میلیارد یعنی به حدود نصف کاهش یافته است.

توجه داشته باشیم که تازه این کل ماجرا نیست بلکه برای دریافت عمق بحران باید افت قیمت پایه موادها (Commodities) و ملک و مسکن را نیز به این رقم اضافه کنیم. با این حساب نتیجه نهائی کاهش کل ارزش دارائی جهانی ظرف دوره یکسال و اندی گذشته به رقم نجومی و باورنکردنی ۶٠٠٠٠ میلیارد دلار (۶٠ تریلیون دلار) سرخواهد کشید. اما اهمیت این قضیه در کجاست؟ 

آنچه که در غرب از آن به عنوان "مصرف کننده" یاد می شود زندگی خود را بر اساس "قرض" و "اعتبار" بنیان می نهد این نظامی است که لودویگ فون میزس که پیش تر از او یاد کردیم آنرا نهایتا محکوم به فنا می داند. "مصرف کننده" که شکل دهنده بخش اعظم اقتصاد در بزرگترین اقتصاد جهان یعنی آمریکاست (دو سوم تولید ناخالص داخلی آمریکا از طریق هزینه هایی که مصرف کنندگان آمریکائی می کنند تامین می شود) تنها زمانی می تواند به گرفتن قرض ادامه دهد و "زندگی آمریکائی" و "رویای آمریکائی" را تحقق بخشد که ارزش دارائی هایش رو به افزایش باشد. با افزایش دارائی ها (از جمله و مهمترین آنها "مسکن") است که مصرف کننده قادر است بیشتر و بیشتر قرض کند و پول بدست آمده را وارد چرخه اقتصادی نماید.

فاجعه ای که امروز بوقوع پیوسته اینست که به علت کاهش ارزش همه نوع دارائی و بالاخص مسکن در غرب و علی الخصوص در آمریکا امکان ادامه حیات برای سیستم اقتصادی مبتنی بر فرض کردن فوق العاده دشوار و به نظر برخی از متخصصین غیر ممکن شده است. ( به منحنی بالا مراجعه فرمائید)

اوباما که بدون تردید در یکی از شکننده ترین مقاطع تاریخ آمریکا کلید کاخ سفید را تحویل می گیرد دو راه حل بیشتر در پیش رو ندارد. یا با پشت پا زدن به اصول ایدئولوژیک نظام اقتصاد بازار نخست بخش های بزرگی از اقتصاد آمریکا و مشخصا بانک ها را دولتی کند و با این عمل اعتماد بکلی از دست رفته در فضای تجارت و اقتصاد را نه تنها به جامعه آمریکا بلکه به جهان باز گرداند و سپس بجای پرداختن ارقام عجیب و نجومی به موسسات ورشکسته وال ستریت بداد مردم آمریکا رسیده و با کمک کردن به پرداخت بدهی ها و وام های طبقه متوسط و فقیر آمریکائی به آنان اجازه نفس کشیدن و خرج کردن داده و چرخ اقتصاد را از این طریق دوباره به حرکت درآورد.(در این حالت آمریکا به کمک غول تازه ظهور کرده آسیا یعنی چین به عنوان ثروتمندترین دولت جهان و یک حرکت هماهنگ از سوی کشورهای G20 نیازمند است) و یا انتظار وضعیتی را داشته باشد که بیش از یکسال پیش ایان گوردون (Ian Gordon) نویسنده نشریهLong Wave Analystو متخصص پیش بینی های اقتصادی در حالیکه هنوز کلمه بحران و رکود بزرگ در هیچ کجا به چشم نمی خورد، آنرا اینگونه ترسیم کرد.

او در مقاله ای تحقیقی عمیق و تکان دهنده با عنوان This is it نوشت : "متاسفانه باور عمومی این است که رهبران آنان قادرند بنحوی موثر و مثبت آینده را کنترل نمایند. این خطائی است عظیم که همواره مردم بهای سنگینی برای آن پرداخته اند. هر عملی در بازار با یک عکس العمل همراه است. هر قدر بازار اوج گیری عظیم تری داشته باشد به همان نسبت با فرود و سقوطی بزرگتر را در پی خواهد داشت. در طول تاریخ بشر هرگز وضعیتی مشابه وضعیت کنونی به لحاظ جنون و ابعاد سرمایه گذاری وجود نداشته است و درست بهمین دلیل (عظمت میزان سرمایه گذاری) فرود این سیستم پایه های کپیتالیزم و دموکراسی را به لرزه درخواهد آورد. همچنان که اپیکیتوس فیلسوف یونانی معتقد است هر موقعیت افراطی ای نهایتا به عکس خود بدل خواهد شد. هم چنانکه روز به شب منتهی می شود شکوفائی به رکود می گراید و در این میان هر چه شکوفائی عظیم تر باشد رکود پی آمد آن عمیق تر خواهد بود".

دکتر مارتین ویس (اقتصاددان آمریکائی) (Martin Weiss) در نامه ای خطاب به کنگره آمریکا هشدار می دهد که بدهی ملت آمریکا چون کوهی سر بر افراشته و به رقم ۵١ تریلیون دلار رسیده است. او اعلام خطر می کند که مبلغ صوری ابزار مشتقه (Derivative) در سیستم بانکی آمریکا بالغ بر ١۸٠ تریلیون دلار است که امروزه ارزشی بیش از کسری از این مبلغ را ندارد. 

اصرار بر ایدئولوژی نظام بازار آزاد و سیاست نجات کورپوریشن ها بدون کمک به مردم آمریکا محکوم به شکست است. فروپاشی نظام بانکی آمریکا در صورت عدم دخالت دولت و در اختیار گرفتن بخش اعظم این سیستم با توجه به ارقام فوق بسیار سریعتر از آنچه که تصور می شود رخ خواهد داد.

تداوم این وضعیت فروپاشی نظام بانکی آمریکا، درهم شکسته شدن بازار بورس کاهش ارزش بی سابقه دلار و یک خواب زمستانی طولانی را نه تنها برای اقتصاد آمریکا بلکه جهان در پی خواهد داشت.

در جریان رکود بزرگ ١۹٢۹ بازار بورس سقوط کرد. اقتصاد به رکودی عمیق فرو رفت و ٢۵ سال طول کشید (١۹۵۴) تا شاخص داو جونز به سطح اولیه خود بازگردد. وقایع را دنبال کنید چرا که سال ٢٠٠۹ سالی پر از غافلگیری و خبر های شگفتی برانگیز خواهد بود.